STEM CÔNG NGHỆ 7: LẬP KẾ HOẠCH NUÔI CÁ CẢNH

Chủ nhật - 08/10/2023 10:00

I. Mục tiêu
1. Về kiến thức:
- Thấy được sự đa dạng sinh học của động vật và sự thích nghi của động vật ở các môi trường.

- Chỉ ra được những lợi ích của đa dạng sinh học trong đời sống, nguy cơ suy giảm và các biện pháp bảo vệ đa dạng sinh học.
- Vận dụng được các kiến thức về an toàn khi sử dụng điện để chế tạo được bể cá theo yêu cầu, tiêu chí cụ thể.
- Vận dụng được các kiến thức về chăm sóc cá, bảo vệ môi trường các loài thủy sản.
- Vận dụng kiến thức hai đường thẳng song song, quan hệ giữa đường vuông góc và đường xiên để thiết kế bể cá, tiểu cảnh trang trí.
2. Về năng lực:
- Năng lực
+ Năng lực chung:
Lựa chọn được nguồn tài liệu phù hợp để tìm hiểu thêm về kiến thức lập kế hoạch nuôi cá cảnh nói riêng và lập kế hoạch nuôi thủy sản nói chung.
Có khả năng phát hiện và giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình thực hành.
+ Năng lực công nghệ: Lập được kế hoạch và tính toán chi phí cho việc nuôi dưỡng và chăm sóc một loài cá cảnh.
3. Về phẩm chất:
- Có ý thức trong tính toán, lập kế hoạch.
- Có ý thức yêu quý thiên nhiên, cuốn hút vào các hoạt động vui chơi, giải trí lành mạnh.
- Yêu quý cá cảnh.
- Có ý thức trong tự chủ, tự chịu trách nhiệm.
II. Thiết bị dạy học và học liệu
- Vật liệu, dụng cụ dùng cho 01 nhóm HS:
- Các nguyên vật liệu:
+ Chai nhựa (loại 5 lít; 1,5 lít, 0,5 lít), nắp chai nhựa, ống hút nhựa, các đồ chơi bằng nhựa không sử dụng, …
+ Kéo, dao rọc giấy; Băng dính, keo; Thước, bút chì, Cọ, màu tô.
- Các phương tiện, thiết bị: giấy A0, mẫu bản kế hoạch, …
- SGK Công nghệ 7.
III. Tiến trình dạy học
Hoạt động 1:
a. Mục đích:
- Học sinh nắm vững yêu cầu "Thiết kế và chế tạo ra bể cá, tiểu cảnh” bằng vật liệu thích hợp theo các tiêu chí: bể cá hình dạng là bất kì (có thể tích dưới 5 lít), từ chai nhựa, có thể nuôi các loại cá cảnh nhỏ, đặt được thăng bằng khi đặt trên bàn, có tính thẩm mĩ; tiểu cảnh có kích thước 10-15 cm.
- Học sinh hiểu rõ yêu cầu vận dụng kiến thức về đa dang sinh học, hai đường thẳng song song, quan hệ giữa đường xiên và hình chiếu, đo độ dài; an toàn khi sử dụng điện; bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản và thuyết minh thiết kế trước khi sử dụng nguyên vật liệu, dụng cụ cho trước để chế tạo và thử nghiệm.
b. Nội dung:
- Tìm hiểu về một số dạng bể cá, tiểu cảnh, xác định mục đích muốn bể cá, tiểu cảnh dạng nào thì tương ứng với hình dạng ra sao.
- Xác định nhiệm vụ thiết kế bể cá, tiểu cảnh:
+ Hình vẽ thể hiện kích thước.
+ Hình vẽ hình ảnh sản phẩm có chú thích nguyên vật liệu.
- Xác định nhiệm vụ chế tạo bể cá, tiểu cảnh bằng nguyên liệu tái chế:
+ Bể cá chứa được tiểu cảnh là 10-15cm.
+ Bể cá, tiểu cảnh có thể giữ thăng bằng khi để trên bàn.
+ Sử dụng các nguyên liệu tái chế nhằm bảo vệ môi trường, giúp bảo đảm được đa dạng sinh học.
- Mô tả và giải thích được một cách chọn nguyên liệu và cách làm bể cá, tiểu cảnh.
- Xác định được kiến thức cần sử dụng để thiết kế, chế tạo bể cá, tiểu cảnh theo tiêu chí đã cho.
- Giáo viên cho học sinh xem video về việc làm bể cá, tiểu cảnh với yêu cầu: quan sát cách thiết kế, lựa chọn nguyên liệu, giải thích tại sao lựa chọn hình dạng, nguyên liệu như thế?
- Giáo viên xác nhận kiến thức cần sử dụng kiến thức về đa dang sinh học, hai đường thẳng song song, quan hệ giữa đường xiên; bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản và giao nhiệm vụ cho học sinh tìm hiểu trong sách giáo khoa để giải thích bằng tính toán thông qua việc thiết kế, chế tạo bể cá, tiểu cảnh với các tiêu chí đã cho.
- Phân công nhiệm vụ các nhóm:
+ Nhóm 1: thiết kế, chế tạo tiểu cảnh.
+ Nhóm 2: thiết kế, chế tạo bể cá.
+ Nhóm 3: thiết kế, chế tạo tiểu cảnh.
+ Nhóm 4: thiết kế, chế tạo bể cá.
+ Nhóm 5: thiết kế, chế tạo tiểu cảnh.
+ Nhóm 6: thiết kế, chế tạo bể cá.
+ Nhóm 7: thiết kế, chế tạo bể cá.
+ Nhóm 8: thiết kế, chế tạo tiểu cảnh.
Hoạt động 2: Nghiên cứu kiến thức nền và thiết kế thực nghiệm kiểm chứng
a. Mục đích:
- Học sinh hình thành và vận dụng kiến thức mới về đa dang sinh học, hai đường thẳng song song, quan hệ giữa đường xiên và hình chiếu, đo độ dài; an toàn khi sử dụng điện; bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản; đề xuất được giải pháp và xây dựng bản thiết kế bể cá, tiểu cảnh.
b. Nội dung:
- Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa và tài liệu tham khảo về các kiến thức trọng tâm là: đa dang sinh học, hai đường thẳng song song; bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản.
- Học sinh thảo luận về các thiết kế khả dĩ của bể cá, tiểu cảnh và đưa ra giải pháp có căn cứ. Gợi ý:
+ Làm sao bể cá có thể chứa tiểu cảnh?
+ Bể cá được thiết kế như thế nào để có thể đứng được và nuôi được cá bên trong?
+ Các nguyên liệu, dụng cụ nào cần được sử dụng và sử dụng như thế nào?
- Học sinh xây dựng phương án thiết kế bể cá, tiểu cảnh và chuẩn bị cho buổi trình bày trước lớp (các hình thức: thuyết trình, poster, powerpoint...). Hoàn thành bản thiết kế (phụ lục đính kèm) và nộp cho giáo viên.
- Yêu cầu:
+ Bản thiết kế chi tiết có kèm hình ảnh, mô tả rõ kích thước, hình dạng của bể cá, tiểu cảnh và các nguyên vật liệu sử dụng…
+ Trình bày, giải thích và bảo vệ bản thiết kế theo các tiêu chí đề ra. Chứng minh bể cá, tiểu cảnh có thể nuôi được cá bằng tính toán cụ thể.
- Học sinh xác định và ghi nhận được thông tin, kiến thức về đa dang sinh học, hai đường thẳng song song; bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản.
- Học sinh đề xuất và lựa chọn giải pháp có căn cứ, xây dựng được bản thiết kế bể cá, tiểu cảnh đảm bảo các tiêu chí.
- Giáo viên giao nhiệm vụ cho học sinh:
+ Nghiên cứu kiến thức trọng tâm: đa dang sinh học, hai đường thẳng song song; bảo vệ môi trường và nguồn lợi thủy sản.
+ Xây dựng bản thiết kế bể cá, tiểu cảnh theo yêu cầu;
+ Lập kế hoạch trình bày và bảo vệ bản thiết kế.
- Học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm:
+ Tự đọc và nghiên cứu sách giáo khoa, các tài liệu tham khảo, tìm kiếm thông tin trên Internet…
+ Đề xuất và thảo luận các ý tưởng ban đầu, thống nhất một phương án thiết kế tốt nhất.
+ Xây dựng và hoàn thiện bản thiết kế.
+ Lựa chọn hình thức và chuẩn bị nội dung báo cáo.
- Giáo viên quan sát, hỗ trợ học sinh khi cần thiết.
Hoạt động 3: Trình bày và bảo vệ phương án thiết kế
a. Mục đích:
Sau hoạt động này HS có khả năng:
- Mô tả được bản thiết kế bể cá, tiểu cảnh.
- Vận dụng các kiến thức liên quan đến để lí giải và bảo vệ cơ sở khoa học và nguyên tắc hoạt động đã lựa chọn trng phương án thiết kế bể cá, tiểu cảnh.
- Lựa chọn phương án thiết kế tối ưu để thực hiện bể cá, tiểu cảnh.
b. Nội dung:
- Trong 1 tuần, HS làm việc nhóm để hoàn thành bản thiết kế.
- Trong buổi lên lớp, HS báo cáo phương án thiết kế.
- HS vận dụng các kiến thức và kĩ năng liên quan để bảo vệ phương án thiết kế.
- GV và HS khác phản biện.
- HS ghi nhận nhận xét, điều chỉnh và đề xuất phương án tối ưu để tiến hành sản phẩm.
- Bản thết kế.
- Bản ghi nhận ý kiến đóng góp của các bạn học và các câu hỏi, ý kiến phản biện nhóm bạn.
* Mở đầu – Tổ chức báo cáo
- GV thông báo tến trình của buổi báo cáo.
+ Thời gian báo cáo mỗi nhóm: 2 phút
+ Thời gian đặt câu hỏi và trao đổi: 2 phút
+ Trong khi bạn báo cáo, mỗi HS ghi chú về ý kiến nhận xét và đặt câu hỏi tương ứng.
- GV thông báo về các tiêu chí đánh giá cho bản thiết kế.
+ Hình vẽ thể hiện kích thước.
+ Hình vẽ hình ảnh sản phẩm có chú thích nguyên vật liệu.
* Báo cáo
- Nhóm HS báo cáo, ghi nhận và trả lời câu hỏi phản biện.
- GV nhận xét.
- GV sử dụng phiếu đánh giá để đánh giá phần trình bày của HS.
* Tổng kết và dặn dò:
- Giáo viên đánh giá về phần báo cáo của nhóm dựa trên các tiêu chí:
+ Nội dung.
+ Hình thức bài báo cáo.
+ Kỹ năng thuyết trình (trình bày và trả lời câu hỏi).
- Giáo viên yêu cầu học sinh tổng hợp các góp ý của giáo viên và các nhóm, điều chỉnh bản thiết kế và lựa chọn phương án thiết kế tối ưu.
- Giáo viên thông báo nhiệm vụ hoạt động học tập kế tiếp: thi công và báo cáo sản phẩm…
Hoạt động 4: Thực hiện sản phẩm bể cá, tiểu cảnh (tại nhà) (1 tuần)
a. Mục đích:
Các nhóm thực hành, chế tạo được bể cá, tiểu cảnh dựa trên bản thiết kế đã chỉnh sửa.
b. Nội dung:
-Học sinh làm việc theo nhóm trong thời gian 1 tuần.
-Kết thúc hoạt động học sinh cần đạt sản phẩm là chiếc hộp được thiết kế vừa với món quà đáp ứng được các tiêu chí đã yêu cầu.
Bước 1: HS tìm kiếm, chuẩn bị các vật liệu dự kiến.
Bước 2: HS thực hành làm sản phẩm theo bản thiết kế
Bước 3: Học sinh thử nghiệm bể cá, tiểu cảnh, so sánh với các tiêu chí đánh giá sản phẩm. Học sinh điều chỉnh lại thiết kế nếu cần.
Bước 4: Học sinh hoàn thiện sản phẩm, chuẩn bị bài giới thiệu sản phẩm.
Hoạt động 5: Trình bày sản phẩm và vận dụng thêm (khoảng 25 phút)
a. Mục đích
- Các nhóm học sinh giới thiệu về bể cá, tiểu cảnh trước lớp, chia sẻ về kết quả thử nghiệm , thảo luận, định hướng cải tiến sản phẩm.
b. Nội dung
- Các nhóm trình diễn sản phẩm trước lớp.
- Đánh giá sản phẩm dựa trên các tiêu chí đã đặt ra:
- Chia sẻ, thảo luận, để tiếp tục điều chỉnh, hoàn thiện sản phẩm.
   + Các nhóm tự đánh giá kết quả của mình và tiếp thu các góp ý, nhận xét từ giáo viên và các nhóm khác.
   + Sau khi chia sẻ và thảo luận, đề xuất các phương án điều chỉnh sản phẩm.
   + Chia sẻ các khó khăn, các kiến thức và kinh nghiệm rút ra qua quá trình thực hiện nhiệm vụ thiết kế sản phẩm.
- Bể cá, tiểu cảnh đã thực hiện và nội dung trình bày báo cáo của các nhóm.
*GV tổ chức buổi báo cáo sản phẩm theo 3 bước:
- Báo cáo trong lớp.
- Nội dung báo cáo của mỗi nhóm…
- Thử nghiệm sản phẩm.
* GV tổng kết, đánh giá dự án trong lớp.
- HS và GV nhận xét về sản phẩm.
- GV tổng kết và đánh giá chung về chủ đề.
- GV yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ cuối chủ đề: Hoàn thành hồ sơ chủ đề.
          Một số câu hỏi gợi ý trong buổi tổng kết:
          1/ Nêu cách thay đổi kích thước khi thực hiện bể cá, tiểu cảnh?
          2/ Theo em, vật liệu nào thực hiện Bể cá, tiểu cảnh dễ dàng và tiết kiệm nhất?
          3/ Nêu những kĩ năng mà em rèn luyện được qua chủ đề?
          4/ Em thích sản phẩm của nhóm nào nhất?
IV. Phần hướng dẫn học sinh
1. Các gợi ý, hướng dẫn các công việc học sinh cần thực hiện.
PHIẾU HỌC TẬP
* CÂU HỎI THẢO LUẬN
Câu 1. Hãy cho biết như thế nào là đa dạng sinh học?
Câu 2. Vì sao cần phải bảo vệ đa dạng sinh học? Đưa ra các biện pháp?
Câu 3. Ảnh hưởng của rác thải nhựa đến đa dạng sinh học, môi trường và nguồn lợi thủy sản?
* CÂU HỎI TÌNH HUỐNG
Câu 1. Có thể nuôi cá trong một bể cá mini tái chế được không? Tại sao?
Câu 2. Một bể cá mini cần đảm bảo điều kiện gì để nuôi được cá?
Câu 3. Có cần sử dụng các thiết bị điện trong bể cá mini không? Vì sao?
Câu 4. Em hãy đề xuất phương án thực hiện giảm nguy cơ suy giảm đa dạng sinh học, môi trường và nguồn lợi thủy sản?
2. Các nội dung học sinh cần báo cáo, trả lời, luyện tập khi thực hiện chủ đề.
+ Bài báo cáo kiến thức:
        Đầy đủ nội dung cơ bản về chủ đề được báo cáo.
          Bài trình chiếu có màu sắc hài hòa, bố cục hợp lí.
+ Bản phương án thiết kế:
          Đầy đủ nội dung theo yêu cầu: bản vẽ, cơ sở khoa học, chất liệu sử dụng,...
          Poster chiếu có màu sắc hài hòa, bố cục hợp lí.
+ Sản phẩm:
          Bể cá, tiểu cảnh được thiết kế theo nhiều cách khác nhau.
          Bể cá, tiểu cảnh được trang trí đẹp.
          Bể cá, tiểu cảnh đảm bảo nuôi được nhiều loại cá.
          Bể cá, tiểu cảnh đảm bảo an toàn điện khi sử dụng.
          Tham gia đóng góp ý kiến, đặt câu hỏi phản biện cho nhóm báo cáo.
+ Kĩ năng thuyết trình:
Trình bày thuyết phục.
          Trả lời được câu hỏi phản biện.
          Bài báo cáo sản phẩm có màu sắc hài hòa, bố cục hợp lí.
+ Kĩ năng làm việc nhóm:
Kế hoạch có tiến trình, phân công nhiệm vụ rõ ràng và hợp lí.
Mỗi thành viên tham gia đóng góp ý tưởng, hợp tác hiệu quả để hoàn thành chủ đề.