ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI MÔN VĂN LỚP 8

Thứ sáu - 08/04/2022 10:15

ĐỀ THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI MÔN VĂN LỚP 8
NĂM HỌC 2021 - 2022
Môn: NGỮ VĂN (Thời gian làm bài 120 phút)

Câu 1. Nghị luận xã hội (8,0 điểm)
          Đọc phần trích sau và thực hiện yêu cầu bên dưới:
          Câu chuyện của một gia đình, có lẽ cũng là “nỗi ám ảnh” và khát khao của nhiều gia đình trong mấy năm liên miên thích ứng với dịch bệnh vừa qua. Đó là ám ảnh với việc con trẻ tiếp xúc với máy tính quá nhiều. Bình thường, học trực tiếp trên lớp, chỉ cuối tuần mới được đụng chạm vào bàn phím, màn hình hoặc youtube trên tivi.
          Học online, từ đứa lớp 1 đến đứa sắp vào đại học, mỗi đứa sở hữu ngắn hạn một máy. Học thì ít, mà vừa học vừa vào internet xem, nghe, đọc linh tinh thì nhiều. Rồi game, cuốn hút lứa tuổi đang ham chơi, đang tò mò với mọi thứ. Nay được tự tung tự tác trên không gian mạng vốn vô vàn những thứ bẫy giăng sẵn. Rồi từ cách ăn nói, hành động đều bê nguyên trên mạng vào cuộc sống gia đình. Tính tình từ đứa bé, đến đứa lớn đều trở nên cục cằn, cáu bẳn, ích kỷ, lười nhác đến mức có những bà mẹ thực sự sốc khi con đốp chát bằng những ca từ chỉ nghe thấy khi ai đó cãi nhau tay đôi...
          Khó có thể trách tụi trẻ, nhưng làm sao kéo chúng nó ra khỏi “vũng lầy ngắn hạn này”? Và khát khao lôi chúng ra khỏi màn hình máy tính, đưa đến những nơi có “vitamin thiên nhiên”thường trực trong suy nghĩ của mỗi bố mỗi mẹ vào dịp cuối tuần.
          Tôi muốn đưa chúng đến những nơi ngoài vùng phủ sóng wifi, trong vùng mây gió, cỏ cây hoa lá.
(Theo Lôi con ra khỏi vùng phủ sóng wifi- Thụy Du, Báo Giáo dục, số ra ngày 10/10/2021)
          Từ vấn đề trên, em hãy viết bài văn nghị luận bàn về việc học online, từ đó chỉ ra phương pháp học online hiệu quả.
Câu 2. Nghị luận văn học (12,0 điểm)
          Về nhân vật lão Hạc có ý kiến cho rằng:
“Lão thủ tiêu đời sống già cả, khốn khổ của mình để cấy vào sự sống cho đứa con, hy vọng nó có cuộc sống khá hơn, song cũng thật cay đắng, lão mang trong mình tình mẫu tử và tình phụ tử thiêng liêng cộng lại”.
          Qua tác phẩm Lão Hạc của nhà văn Nam Cao, em hãy làm rõ tình cảm đẹp đẽ đó của lão Hạc.
-------HẾT--------

HƯỚNG DẪN CHẤM THI KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG HỌC SINH GIỎI LỚP 8
NĂM HỌC 2021 - 2022
Môn: NGỮ VĂN (Thời gian làm bài 120 phút)

A. HƯỚNG DẪN CHUNG
          Giám khảo cần nắm vững đáp án- thang điểm và yêu cầu của Hướng dẫn chấm để đánh giá từng phần và tổng quát bài làm của học sinh. Do đặc trưng môn Ngữ văn, giám khảo cần linh hoạt trong quá trình chấm, tránh đếm ý cho điểm.
            Ngoài việc đánh giá kiến thức, giám khảo cần phát hiện những bài làm sáng tạo, thể hiện tố chất học sinh giỏi: kiến thức tiếng Việt, Văn học vững chắc, sâu rộng, bước đầu có kiến thức về lý luận văn học, có kiến thức về cuộc sống xã hội, kĩ năng làm bài tốt...
            Việc chi tiết hóa điểm số của các câu (nếu có) phải đươc thống nhất trước khi chấm và đảm bảo không sai lệch với tổng điểm trong mỗi câu.
            Bài thi chấm theo thang điểm 20,0 lấy lẻ đến 0,25.
B. HƯỚNG DẪN CỤ THỂ

CÂU	NỘI DUNG	ĐIỂM
Câu 1	Nghị luận xã hội	8,0 điểm
	Viết bài văn nghị luận bàn về *việc học online, từ đó chỉ ra phương pháp học* *online* *hiệu quả.*
	1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề,Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.	0,5 điểm
	2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: bàn về việc học online, từ đó chỉ ra phương pháp học online hiệu quả.	0,5 điểm
	3. Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm Thí sinh có thể triển khai vấn đề nghị luận thành nhiều cách khác nhau miễn là hợp lí, tôn trọng sự sáng tạo, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng để làm rõ vấn đề nghị luận. Có thể bày tỏ suy nghĩ, quan điểm riêng nhưng phải có thái độ tư tưởng tích cực, phù hợp với chuẩn mực đạo đức. *Sau đây là một số gợi ý*:	5,5 điểm
	* Giải thích: - Học online hay còn gọi là học trực tuyến, là phương pháp học tập nhờ sự hỗ trợ của các thiết bị kết nối mạng như: điện thoại, máy tính... Thiết bị này sẽ được kết nối với máy chủ ở địa điểm khác có lưu trữ tài liệu giảng điện tử hay phần mềm để đưa các bài tập, câu hỏi cho học sinh tham gia vào nền tảng học trực tuyến. - Bài báo là thực trạng nóng hổi mang tính thời sự của toàn xã hội hiện nay về vấn đề học tập trong giai đoạn dịch bệnh Covi-19 đang diễn biến phức tạp. Tùy vào tình hình cụ thể mà mỗi địa phương sẽ tổ chức học trực tiếp hay học onlie để thích ứng với hoàn cảnh. Việc học onlie trong điều kiện thực tế đã kéo theo nhiều hệ lụy như bài báo đã phản ánh.	0,5 điểm
	* Bàn luận: - Học online là một hình thức học tập hiện đại, tiên tiến trong xã hội hiện nay. Do tình hình và điều kiện thực tế mà việc học online sẽ được thực hiện để thay cho hình thức dạy và học trực tiếp. - Học online là hình thức tiếp cận với việc học tập hiện đại mà nhiều nước trên thế giới và Việt Nam đã và đang thực hiện. Hình thức học tập này đem lại cho người học nhiều thuận lợi như không phải di chuyển đến khoảng cách xa, tiếp cận với công nghệ thông tin để xử lí các vấn đề nảy sinh trong học tập nhanh, học tập và làm việc đồng thời với nhiều địa điểm khác nhau, triển khai nhanh các vấn đề, học sinh được trải nghiệm trên không gian mạng, nắm bắt được nguồn thông tin phong phú, đa dạng...Đặc biệt trong tình hình dịch bệnh Covi-19 đang diễn biến phức tạp thì đây là hình thức học tập phù hợp và ưu việt nhất để duy trì việc học tập không ngừng của học sinh, đồng thời đảm bảo tiến độ của chương trình học tập, ứng phó với hoàn cảnh thực tế. - Tuy có nhiều mặt tích cực như vậy, song học online cũng có mặt trái của nó như: người học không được giao lưu như học tập trực tiếp, không được thực nghiệm trực tiếp các vấn đề nảy sinh trong học tập, khó quản lí được việc học tâp. Đồng thời nếu người học không làm chủ được bản thân, không có phương pháp học tập hợp lí thì sẽ kéo theo những hệ lụy như bài báo phản ánh (lười học, xem, nghe, đọc linh tinh, chơi game, tốn kém tiền bạc, tò mò với mọi thứ nhất là tuổi thanh thiếu niên, dễ sa vào cạm bẫy, ăn nói, hành động đều bê nguyên trên mạng vào cuộc sống gia đình, tính tình cục cằn, cáu bẳn, ích kỷ, lười nhác...). - Chứng minh: Học sinh cần lấy những dẫn chứng thể hiện ở cả hai mặt tích cực và tiêu cực, đồng thời bàn luận thêm về dẫn chứng.	3,0 điểm
	* Bài học nhận thức và hành động: - Cần nhận thức đúng đắn về vai trò ý nghĩa của việc học online để học tập nghiêm túc, hiệu quả. - Chỉ ra phương pháp học tập hiệu quả, kế hoạch học tập hợp lí, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh thực tiễn. - Mỗi người cần nổ lực thực hiện tốt, sống có trách nhiệm hơn với bản thân, với gia đình và xã hội.	2,0 điểm
	*Hướng dẫn chấm:* - Giải thích rõ ràng, lập luận chặt chẽ thuyết phục: 5,5 - Giải thích chưa rõ, lập luận thiếu chặt chẽ,thuyết phục: 2,0-5,0 - Các bước không rõ ràng, thiếu thuyết phục: 0,25- 1,75
	4. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.	0,5 điểm
	5. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. *Hướng dẫn chấm:* -Đáp ứng như đáp án:1,0 -Đáp ứng môt số yêu cầu trong đáp án: 0,25-0,75	1,0 điểm
Câu 2	Nghị luận văn học	12,0 điểm
	Về nhân vật lão Hạc có ý kiến cho rằng: “Lão thủ tiêu đời sống già cả, khốn khổ của mình để cấy vào sự sống cho đứa con, hy vọng nó có cuộc sống khá hơn, song cũng thật cay đắng, lão mang trong mình tình mẫu tử và tình phụ tử thiêng liêng cộng lại”. Qua tác phẩm Lão Hạc của nhà văn Nam Cao, em hãy làm rõ tình cảm đẹp đẽ của lão Hạc.
	1. Đảm bảo cấu trúc bài nghị luận: Mở bài nêu được vấn đề,Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.	1,0 điểm
	2. Xác định đúng vấn đề cần nghị luận: *Giải thích ý kiến:“Lão... tình mẫu tử và tình phụ tử thiêng liêng cộng lại”. Làm sáng tỏ*: tình cảm đẹp đẽ của lão Hạc.	1,0 điểm
	3. Triển khai vấn đề nghị luận thành luận điểm: Thí sinh có thể triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách, tôn trọng sự sáng tạo, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng. *Sau đây là một hướng gợi ý:*	8,5 điểm
	a.Giới thiệu vấn đề cần nghị luận b.Giải thích ý kiến: Ý kiến trên đã khẳng định giá trị nhân văn sâu sắc mà tác phẩm Lão Hạc của nhà văn Nam Cao đem lại. Đặc biệt, qua tác phẩm nhà văn đã xây dựng thành công nhân vật lão Hạc với tình thương con, dành tất cả cho con với niềm hy vọng khắc khoải, kể cả hy sinh tính mạng của mình, lão thương con bằng tình thương của cả cha và mẹ cộng lại. *Hướng dẫn chấm:* - Giải thích đúng vấn đề: 1,0 điểm - Giải thích chưa sát, còn xa vấn đề: 0,25- 0,75 điểm -Không giải thích hoặc lạc đề: 0,0 điểm	0,5 điểm 1,0 điểm
	c. Làm sáng tỏ vấn đề: Thí sinh cần xác định đúng tác phẩm dùng làm sáng tỏ vấn đề: tình cảm đẹp đẽ của lão Hạc đối với con trong tác phẩm Lão Hạc của nhà văn Nam Cao. Sau đây là một số gợi ý: * Giới thiệu được trọng tâm vấn đề: Lão Hạc có tình cảm thương yêu con sâu sắc, tình cảm đó làm nên nét đẹp nhân văn sâu sắc cho tác phẩm Lão Hạc của nhà văn Nam Cao. * Triển khai vấn đề: -Phân tích làm nổi bật tình cảm đẹp đẽ của lão Hạc: + Lão Hạc đau khổ, tự trách, tự dày vò mình và cảm thấy có tội với con vì đói khổ không có tiền để lo hạnh phúc cho con, đẩy con vào nơi xa xứ, rừng thiêng nước độc; cầm những đồng tiền bán thân của con mà xót xa, đau đớn. + Quằn quại, khắc khoải nhớ thương con bằng tình thương cả cha và mẹ, mong tin con và dồn tất cả tình yêu thương vào cậu Vàng. + Lão tự xóa mình trước con, không chịu dùng bất cứ thứ gì của con, tất cả đều dành cho con để mong sau này con có cuộc sống khá lên. Lão Hạc chọn cái chết để bảo toàn sự sống cho con “để cấy vào sự sống cho đứa con, hy vọng nó có cuộc sống khá hơn”- đây là biểu hiện đỉnh cao của đức hy sinh, lòng tự trọng và nhân phẩm cao đẹp. *Hướng dẫn chấm:* - Đáp ứng được yêu cầu: 5,0 - Đáp ứng cơ bản các yêu cầu: 2,5-4,5 - Chỉ phân tích nội dung mà thiếu dẫn chứng hoặc sa vào phân tích tác phẩm: tối đa không quá ½ số điểm của cả câu. -Không làm sáng tỏ được vấn đề hoặc lạc đề: 0,0 điểm	5,0 điểm
	d. Bàn luận, đánh giá: - Ý kiến đã khẳng định vẻ đẹp cao cả của tình cảm lão Hạc dành cho đứa con thân yêu của mình. Đó cũng chính là vẻ đẹp của người nông dân trong xã hội cũ đầy rẫy khổ đau, bất công, không có lối thoát. - Tình thương con của lão Hạc được khắc họa bằng tài năng, phong cách nghệ thuật của nhà văn Nam Cao và trên hết là tình yêu thương trân trọng ngưỡng mộ trước vẻ đẹp của một lão nông, sự gửi gắm niềm tin sâu sắc đến người nông dân trong xã hội thực dân nửa phong kiến. - Tạo chiều sâu giá trị nhân đạo cho tác phẩm. *Hướng dẫn chấm:* - Đáp ứng được tất cả các nội dung trên: 2,0 điểm - Đáp ứng được cơ bản hoặc một số nội dung trên: 0,25- 1,75 điểm - Không đạt được nội dung nào: 0,0 điểm	2,0 điểm
	4. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.	0,5 điểm
	5. Sáng tạo: Có cách diễn đạt mới mẻ, thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận. *Hướng dẫn chấm:* -Đáp ứng như đáp án:1,0 -Đáp ứng môt số yêu cầu trong đáp án: 0,25- 0,75	1,0 điểm
TỔNG ĐIỂM		20,0