BÀI TẬP VỀ LAI MỘT CẶP TÍNH TRẠNG

Chủ nhật - 27/09/2020 09:21

* Baøi toaùn thuaän:
* Laø daïng baøi ñaõ bieát tính troäi laën, kieåu hình cuûa P . Töø ñoù tìm kieåu gen, kieåu hình cuûa F vaø laäp sô ñoà lai.

1) Caùch giaûi: Coù 3 böôùc giaûi:
      Böôùc 1: Döïa vaøo ñeà baøi quy öôùc gen troäi, laën ( coù theå khong coù böôùc naøy neáu nhö baøi ñaõ cho)
      Böôùc 2: Töø kieåu hình cuûa boá, meï, bieän luaän ñeå xaùc ñònh kieåu gen cuûa boá meï.
      Böôùc 3: Laäp sô ñoà lai, xaùc ñònh keát quaû cuûa kieåu gen, kieåu hình ôû con lai.
2) Thí duï:
Giaûi BT SGK trang 10: Cho hai gioáng caù kieám maét ñen thuaàn chuûng vaø maét ñoû thuaàn chuûng giao phoái vôùi nhau ñöôïc F1 toaøn caù maét ñen .Khi cho caùc con caù F1 giao phoái vôùi nhau thì tæ leä veà kieåu hình ôû F2 seõ nhö theá naøo? Cho bieát maøu maét chæ do moät nhaân toá di truyeàn quy ñònh .
Giaûi
P_t/c: caù kieám maét ñen    x caù kieám maét ñoû
F1 toaøn caù kieám maét ñen => maét ñen laø kieåu hình troäi ( ÑL ñoàng tính cuûa Menden)
: Quy öôùc gen : - Gäi A lµ gen qui ®Þnh caù kieám maét ñen (tÝnh tréi)
          - Gäi a lµ gen qui ®Þnh caù kieám maét ñoû ( tÝnh lÆn)
- KiÓu gen cña caù kieám maét ñen thuÇn chñng: AA, caù kieám maét ñoû aa
Ta cã s¬ đồ sau:
                              P_t/c:      AA (maét ñen)      x              aa (maét ñoû )

                            GP:      A                                      a
                                 F1:                       Aa
                  KÕt qu¶: - KiÓu gen: 100% Aa
                                             - KiÓu h×nh: 100%            maét ñen
* Baøi taäp töï giaûi
Baøi taäp 1 : Cho choù loâng vaøng troäi hoaøn toaøn so vôùi choù loâng ñen. Choù loâng vaøng lai vôùi choù loâng vaøng. Cho bieát F1 nhö theá naøo ? Bieát maøu loâng choù do 1 gen quy ñònh.
Baøi taäp 2 : ôû ngöôøi A(maét ñen ), a (maét xanh ). Maét ñen troäi hoaøn toaøn so vôùi maét xanh. Meï vaø boá phaûi coù kieåu gen nhö theá naøo ñeå con sinh ra toaøn maét ñen ?
Baøi taäp 3 : maøu loâng gaø do 1 gen quy ñònh. Khi lai gaø loâng traéng (aa) vôùi gaø maùi loâng ñen (AA) thu ñöôïc F1taøon gaø loâng xanh da trôøi. Cho F1 giao phoái vôùi gaø loâng ñen . Xaùc ñònh F2 ?
Baøi taäp 4: 1 ngöôøi laøm vöôøn troàng nhöõng caây caø chua quaû ñoû vôùi mong muoán thu ñöôïc toaøn caây caø chua quaû ñoû nhöng khi thu hoaïch laïi coù caø chua quaû vaøng. Giaûi thích vì sao? Bieát maøu saéc quaû caø chua do 1 gen quy ñònh.
Baøi toaùn nghòch:
*Laø daïng baøi taäp döïa vaøo keát quaû lai ñeå suy ra kieåu gen cuûa boá meï vaø laäp sô ñoà lai
Thöôøng gaëp 2 tröôøng hôïp sau ñaây:
1) -Tröôøng hôïp 1: Neáu ñeà baøi cho tæ leä phaân tính ôû con lai:
Coù 2 böôùc giaûi:
+ Böôùc 1: Caên cöù vaøo tæ leä phaân tính ôû con lai ñeå suy ra kieåu gen cuûa boá meï. ( Ruùt goïn tæ leä ñaõ cho ôû con lai thaønh tæ leä quen thuoäc ñeå deã nhaän xeùt)
+ Böôùc 2: Laäp sô ñoà lai vaø nhaän xeùt keát quaû
( Löu yù: Neáu ñeà baøi chöa xaùc ñònh gen troäi laën thì coù theå caên cöù vaøo tæ leä phaân tính ôû con ñeå quy öôùc gen)
THÍ DUÏ:
Ôû caø chua, quaû ñoû troäi so vôùi quaû vaøng, lai 2 thöù caø chua töông phaûn thu ñöôïc F1, cho F1 töï thuï thu ñöôïc ôû F2 915 caây quaû ñoû, 307 caây quaû vaøng . Haõy bieän luaän vaø laäp sô ñoà lai cho pheùp lai treân.
Giaûi :
Quy öôùc gen :
- Gäi A lµ gen qui ®Þnh quaû ñoû (tÝnh tréi)
      - Gäi a lµ gen qui ®Þnh quaû vaøng ( tÝnh lÆn).
Xeùt tæ leä töøng caëp tính traïng ôû F2 :

quaû ñoû               705         3,14          3
quaû vaøng            224          1              1
=> P thuaàn chuûng töông phaûn 9 ÑL ñoàng tính cuûa Menden )
P_t/c:            AA (quaû ñoû)      x              aa (quaû vaøng )

                            GP:      A                                      a

   F1 x F1                                           100% Aa   quaû ñoû x Aa   quaû ñoû
GF1                                                       A, a                       A, a
F2
KG : 1AA : 2 Aa : 1aa
KH : 3 Quaû ñoû : 1 Quaû vaøng

2) TRÖÔØNG HÔÏP 2: Neáu ñeà baøi khoâng cho tæ leä phaân tính ôû con lai:
* Ñeå giaûi daïng naøy, döïa vaøo cô cheá phaân li vaø toå hôïp NST trong quaù trình giaûm phaân vaø thuï tinh. Cuï theà laø caên cöù vaøo kieåu gen cuûa F ñeå suy ra giao töû maû F coù theå nhaän töø boá vaø meï. Sau ñoù laäp sô ñoà lai kieåm nghieäm
* THÍ DUÏ:
ÔÛ ngöôøi , maøu maét naâu laø tính traïng troäi so vôùi maøu maét ñen laø tính traïng laën. Trong 1 gia ñình, boá meï ñeàu maét naâu. Trong soá caùc con sinh ra thaáy coù ñöùa con gaùi maét ñen. Haõy bieän luaän vaø laäp sô ñoà lai giaûi thích.
B/ BAØI TAÄP VAÄN DUÏNG
BAØI 1: ÔÛ caø chua, Quûa ñoû laøtính traïng troäi hoaøn toaøn so vôùi quaû vaøng . Haõy laäp sô ñoà lai ñeå xaùc ñònh keát quaû veà kieåu gen, vaø kieåu hình cuûa con lai F₁ trong caùc tröng hôïp sau:
-P quaû ñoû x quaû ñoû       -P quaû ñoû x quaû vaøng       -P quaû vaøng x quaû vaøng.
BAØI 2: Cho bieát ruoài giaám gen quy ñònh ñoä daøi caùnh naèm treân NST thöôøng vaø caùnh daøi laø       troäi so vôùi caùnh ngaén. Khi cho giao phoái 2 ruoài giaám P ñeàu coù caùnh daøi vôùi nhau vaø thu ñöôïc caùc con lai F₁