ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI HUYỆN LỚP 9 MÔN LỊCH SỬ

Thứ bảy - 17/04/2021 23:36

Câu 1: (5 điểm)
“…Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, chủ nghĩa xã hội từ phạm vi một nước đã trở thành một hệ thống thế giới từ châu Âu tới châu Á lan sang khu vực Mĩ la tinh. Trong nhiều thập niên của nửa sau thế kỷ XX, các nước xã hội chủ nghĩa đã trở thành một lực lượng hùng mạnh về chính trị, quân sự và kinh tế có ảnh hưởng to lớn đến tiến trình phát triển thế giới.”
(SGK Lịch sử lớp 9- trang 52-NXB Giáo dục )

Từ nhận định trên, em hãy :
      a. Nêu hoàn cảnh và cơ sở hình thành hệ thống xã hội chủ nghĩa.
        b. Trình bày sự hợp tác giữa Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa được thể hiện như thế nào? Nhận xét về sự hợp tác đó?
Câu 2: (4,5 điểm)
a. Hoàn thành nội dung sự kiện ở các mốc thời gian sau:
- 1945…….
- 1949……..
- 1946 - 1950…….
- 1952…..
- 1960…..
- 1959……..
- Giữa những năm 60…….
       b. Nhóm sự kiện trên tập trung phản ánh nội dung quan trọng gì của lịch sử thế giới từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai? Ý nghĩa lịch sử của nội dung đó đối với tiến trình phát triển của lịch sử thế giới hiện đại?
Câu 3: (5 điểm) Nhân dân châu Phi đã giành được những thắng lợi như thế nảo trong phong trào đấu tranh đòi độc lập dân tộc từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai? Trình bày những yếu tố tác động tích cực đến sự phát triển của phong trào ?
Câu4: (5,5 điểm) Bằng kiến thức đã học về cách mạng Cu Ba từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến nay,em hãy chứng minh Cu Ba là “Hòn đảo anh hùng”?
Viết một bài luận khoảng 10 - 15 dòng nêu suy nghĩ của em về chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân Cu Ba trong đấu tranh cách mạng và xây dựng phát triển đất nước?
                        ĐÁP ÁN VÀ HƯỚNG DẪN CHẤM
                         ( Đáp án và hướng dẫn chấm gồm 05 trang)

CÂU	NỘI DUNG	ĐIỂM
1	Hệ thống xã hội chủ nghĩa….	5,0
	*a.Hoàn cảnh và cơ sở hình thành*	1,5
	-Hoàn cảnh: +Các nước Đông Âu bắt đầu xây dựng chủ nghĩa xã hội đều có điểm xuất phát thấp,bị các thế lực trong và ngoài nước bao vây chống phá, đòi hỏi phải có mối quan hệ hợp tác cao hơn với Liên Xô. + Có sự phân công và chuyên môn hóa trong sản xuất công nông nghiệp	0,5 0,25
	-Cơ sở hình thành: + Liên Xô và Đông Âu có cùng mục tiêu xây dựng CNXH. + Cùng hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác –Lê nin. + Đều do Đảng cộng sản lãnh đạo.	0,25 0,25 0,25
	*b.Sự hợp tác giữa Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa được thể hiện như thế nào? Nhận xét về sự hợp tác đó?*
	-Sự hợp tác giữa Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa + Sự hợp tác này được thể hiện qua hai tổ chức: hội đồng tương trợ kinh tế và tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va.	0,25
	-Về quan hệ kinh tế: + Ngày 8/1/1949,Hội đồng tương trợ kinh tế(SEV) được thành lập gồm các nước Liên Xô, An-ba-ni, Bun ga ri, Hung ga ri,Ba Lan,Tiệp Khắc.	0,5
	+Về sau có :CHDCĐức(1950),MôngCổ(1962), cộng hòa Cu Ba( 1972), Việt Nam(1978).Liên Xô giữ vai trò quyết định trong khối này.	0,25
	+ Mục tiêu: Tương trợ, giúp đỡ thúc đẩy phát triển kinh tế của các thành viên, hỗ trợ nhau trong nghiên cứu khoa học...	0,25
	+Thành tựu :Sau hơn 20 năm hoạt động đến 1973 ,tốc độ tăng trưởng sản xuất công nghiệp của các nước thành viên tăng 10%.Thu nhập quốc dân năm 1973 tăng 5,7 lần so với năm 1950..	0,25
	- Quan hệ chính trị và quân sự: thành lập Hiệp ước Vác-sa va - Ngày 14 -5-1955, các nước An-ba-ni,Ba Lan, Liên Xô,Bun-ga-ri, Hung ga ri,Tiệp Khắc, Ru- ma -ni đã họp tại Vacsava cùng nhau kí Hiệp ước hữu nghị, hợp tác đánh dấu sự ra đời của tổ chứcVác sava.	0,5
	+Mục đích: Chống lại sư hiếu chiến của Mĩ và khối NATO; bảo vệ an ninh châu Âu và thế giới. Đây là liên minh phòng thủ về chính trị, quân sự của các nước XHCN ở châu Âu.	0,25
	*Nhận xét; - SEV ra đời tạo điều kiện cho các nước thành viên phát triển kinh tế, đẩy mạnh công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội ,nâng cao đời sống cho nhân dân…	0,5
	- Hạn chế: Hoạt động khép kín, chưa hòa nhập với đời sống kinh tế thế giới,còn nặng về trao đổi hàng hóa,quan liêu bao cấp….	0,25
	-Sự ra đời của Hiệp ước Vacsava có vai trò quan trọng trong việc giữ gìn hòa bình và an ninh ở châu Âu và thế giới.Tạo thế cân bằng về quân sự giữa các nước XHCN và các nước TBCN…	0,25
	-Tăng cường sức mạnh cho hệ thống CNXH….. ngăn chặn,đẩy lùi âm mưucủa đế quốc… Đánh dấu sự hình thành của hệ thống XHCN...	0,5
2 (4,5)	a.Hoàn thành nội dung sự kiện: - 1945: các nước Đông Nam Á tuyên bố độc lập, gồm 3 nước: In đô-nê-xi-a(17-8-1945); Việt Nam(2-9-1945); Lào(12-10-1945).	0,5
	-1949:Cách mạng Trung Quốc thắng lợi, với sự ra đời của nhà nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa( 1-10-1949).	0,25
	1946-1950: Cách mạng Ấn Độ thắng lợi và tuyên bố độc lập.	0,25
	- 1952: Ai Cập giành được độc lập.	0,25
	-1960: 17 nước châu Phi giành được độc lập, được mệnh danh là”Năm Châu Phi”	0,5
	-1959: Cách mạng Cu ba thắng lợi, lật đổ chế độ độc tài thân Mĩ ở nước này.	0,5
	- Giữa những năm 60 của thế kỷ XX: Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân sụp đổ về cơ bản.	0,5
	b.* Nhóm sự kiện trên tập trung phản ánh nội dung : Phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước Á, Phi, Mĩ la tinh sau chiến tranh thế giới thứ hai từ năm 1945 đến giữa những năm 60 của thế kỷ XX( gia đoạn 1)	0,5
	*Ý nghĩa lịch sử : - Từng bước phá vỡ và đập tan về cơ bản hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc, thu hẹp phạm vi ảnh hưởng của Mĩ và các nước phương Tây,thành lập hàng loạt các nhà nước độc lập trẻ tuổi…	0,5
	- Tạo điều kiện và góp phần cổ vũ các quốc gia, khu vực khác đứng lên đấu tranh để xóa bỏ hoàn toàn hệ thống thuộc địa của CNĐQ; đón góp vai trò quan trọng vào đời sống chính trị thế giới….	0,5
	-Là thắng lợi quan trọng, tạo điều kiện cho các nước đã giành độc lập ra sức xây dựng và phát triển đất nước góp phần làm thay đổi bộ mặt các nước Á, Phi,Mĩ la tinh.	0,5
3	Phong trào đấu tranh đòi độc lập dân tộc ở châu Phi…..	5,0
	*Thắng lợi của phong trào : - Phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực đân đòi độc lập dân tộc diễn ra sôi nổi, sớm nhất là ở khu vực Bắc Phi, sau đó lan ra các khu vực khác, nhiều nước giàng được độc lập như Ai Cập (1952), An giê ri(19620…	0,5
	- Phong trào đấu tranh chống ách thống trị của CNĐQ tiếp tục phát triển mạnh mẽ như ở Xu-đăng, Ghi -nê, Ma rốc..	0,25
	-1960: có 17 nước châu Phi giành được độc lập, được mệnh danh là “năm châu Phi”	0,5
	- Thắng lợi này làm cho hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa đế quốc tan rã từng mảng lớn ở châu lục này…	0,25
	-Từ giữa những năm 60 đến giữa những năm 70, cuộc đâu tranh chống thự dân Bồ đào nha của 3 nước: Ăng -gô-la, Mô- dăm-bich, Ghi nê-Bít-xao diễn ra sôi nổi và đã giành được độc lập trong 2 năm 1974-1975.	0,5
	-Thắng lợi quan trọng này góp phần cỗ vũ nhân dân các thuộc địa đứng lên đâu tranh giành độc lập nhất là nhân dân châu Phi..	0,25
	-Từ giữ những năm 70 đến giữa những năm 90 của thế kỉ XX, phong trào giải phóng dân tộc diễn ra mạnh mẽ ở châu Phi chống chế độ phân biệt chủng tộc chủ yếu ở miền nam Phi : Rô-đê-đi-a; Tây Nam Phi và cộng hòa Nam Phi	0,5
	-Cuộc đấu tranh ngoan cường bền bỉ của người dân da đen buộc chính quyền thực dân da trắng phải tuyên bố xóa bỏ chế độ phân biệt chủng tộc, công nhận độc lập cho Rô- đê- đi- a( 1980);Tây Nam Phi(1990), Cộng hòa Nam Phi( 1993)..	0,5
	-Hệ thống thuộc địa của chủ nghĩa thực dân hoàn toàn sụp đổ ở châu Phi. Các nước châu Phi giành được độc lập, chủ quyền…	0,5
	*Những yếu tố tác động tích cực:
	-Sự kết thúc Chiến tranh với những thay đổi về tình hình quốc tế sau chiến tranh đã thuc đẩy phong trào giải phóng dân tộc ở châu Phi phát triển.	0,25
	- Thất bại của chủ nghĩa phát xít, sự suy yếu của Anh và Pháp, hai quốc gia thống trị nhiều vùng thuộc địa tại châu Phi tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh đòi độc lập ở châu Phi.	0,25
	- Thắng lợi của phong trào giải phóng dân tộc ở châu Á, trước hết là của Trung Quốc, Việt Nam,... đã cổ vũ cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc ở châu Phi.	0,25
	- Sau chiến tranh, lực lượng cách mạng ở châu Phi đã có sự trưởng thành vượt bậc.... Vì vậy phong trào đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân đã diễn ra sôi nổi ở châu lục này.	0,5
4	Cách mạnh Cu ba….	5,5
	Cu ba “hòn đảo anh hùng” Anh hùng trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.*
	- Vài nét về Cu-ba... -Sau chiến tranh thế giới thứ 2,với sự giúp đỡ của Mĩ t háng 3/1952, tướng Ba-ti-xta tiến hành đảo chính, thiết lập chế độ độc tài quân sự , làm tay sai cho Mĩ..	0,25
	-Mở đầu là cuộc tấn công vào pháo đài Môn-ca-đa. Ngày 26-7-1953, 135 thanh niên yêu nước dưới sự chỉ huy của Phi-đen Ca-xtơ-rô đó tấn công vào pháo đài Môn-ca-đa. Mặc dù thất bại,nhưng nó mở đầu cho giai đoạn phát triển mới của cách mạng Cu-Ba....	0,5
	- Năm 1955, Phi-đen Cat-xtơ-rô sang Mê-hi-cô. Ở đây ông vẫn tiếp tục hoạt động, tập hợp những người yêu nước,luyện tập quân sự chuẩn bị cho cuộc đấu tranh mới...	0,25
	- Năm 1956, Phi-đen Ca-xtơ-rô cùng 81 chiến sĩ yêu nước từ Mê-hi-cô trở về tổ quốc. Bị địch bao vây, tấn công, nhiều đồng chí hi sinh...nhưng đươc sự giúp đỡ của nhân dân, tiếp tục xây dựng căn cứ cách mạng ở vùng rừng núi phía Tây của Cu Ba..	0,25
	- Dưới sự ủng hộ, giúp đỡ của nhân dân, lực lượng cách mạng lớn mạnh và lan rộng ra cả nước. Tháng 12-1958, mở các cuộc tân công lớn khắp cả nước	0,25
	- Ngày 1-1-1959, nghĩa quân tiến vào thủ đô La-ha-ba-la, lật đổ chế độ độc tài Ba-ti-xta. Cách mạng CuBa giành được thắng lợi hoàn toàn.	0,5
	-Tháng 4-1961, đánh bại cuộc can thiệp của Mĩ trên bãi biển Hi-rôn, Cu Ba tuyên bố tiến lên CNXH...	0,25
	* Ý nghĩa: - Mở ra kỉ nguyên mới với nhân dân Cu Ba: độc lập dân tộc gắn liền với CNXH... - chấm dứt ách thống trị của chủ nghĩa thực dân giành độc lập cho đất nước,,giáng một đòn vào chiến lược toàn cầu của Mĩ. - Cu Ba trở thành lá cờ đầu của phong trào giải phóng dân tộc ở Mĩ La-tinh và cắm mốc đầu tiên của CNXH ở Tây bán cầu. - Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở các nươc...	1,0
	*Anh hùng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước. - Từ 1959-1961: Cu Ba tiến hành cuộc cải cách dân chủ triệt để: cải cách ruộng đất, quốc hữu hoá các xí nghiệp, xoá nạn mù chữ, phát triển giáo dục, y tế...	0,25
	-Bộ mặt đất nước Cu Ba thay đổi căn bản và sâu sắc...	0,25
	- Mặc dù bị Mĩ bao vây cấm vận, nhưng nhân dân Cu Ba vẫn giành được những thắng lợi to lớn: xây dựng kinh tế...văn hoá, y tế, giáo dục...phát triển mạnh mẽ, đạt trình độ cao của thế giới.	0,5
	- Sau khi Liên Xô và hệ thống XHCN tan rã, Cu Ba trải qua thời kì khó khăn. Nhưng Cu Ba vẫn đứng vững và tiếp tục giành nhiều thắng lợi trong xây dựng đất nước phát triển đi lên theo con đường CNXH...	0,25
	*Viết bài luận: Hs viết theo suy nghĩ của bản thân chú ý :khẳng định được chủ nghĩa anh hùng cách mạng của nhân dân Cu Ba được thể hện qua đâu tranh cách mạng và xây dựng phát triển đất nước kiên định xây dựng CNXH ngay trong bối cảng khó khăn nhất….Có thể liên hệ học tập đươc những gì qua cách mạng Cu Ba…	1,0