kho bài tập
Lưu giữ các loại bài tập dành cho học sinh
Tiêu hóa
Thứ năm - 13/01/2022 08:52Câu 1: Vai trò của quá trình tiêu hóa đối với cơ thể:
Biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thụ được, thải bỏ các chất thừa trong thức ăn
Biến đổi thức ăn thành các chất dinh dưỡng mà cơ thể hấp thụ được, thải bỏ các chất thừa trong thức ăn
tải xuống (3)
Câu 2: Quá trình tiêu hóa bao gồm những hoạt động nào?
ăn và uống, đẩy thức ăn vào ống tiêu hóa, tiêu hóa thức ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân.
Câu 3: Các chất cần cho cơ thể như nước, vitamin, muối khoáng khi vào cơ thể theo đường tiêu hóa thì cần phải qua những hoạt động nào? Cơ thể người có thể nhận các chất này theo con đường nào khác không?
- Các chất cần cho cơ thể như nước, vitamin, muối khoáng khi vào cơ thể phải qua các hoạt động: ăn, đẩy thức ăn vào ống tiêu hóa, hấp thụ chất dinh dưỡng
- Cơ thể người có thể nhận các chất này theo con đường tiêm (chích) qua tĩnh mạch vào hệ tuần hoàn máu, hoặc qua kẽ giữa của tế bào vào nước mô rồi lại vào hệ tuần hoàn máu
Câu 4: Khi ta nhai cơm lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt là vì sao?
Vì tinh bột trong cơm đã chịu tác dụng của enzim amilaza trong nước bọt biến đổi một phần thành đường mantozo, đường này đã tác dụng vào các gai vị giác trên lưỡi cho ta cảm giác ngọt.
Câu 5: Hãy giải thích nghĩa về mặt sinh học của câu thành ngữ” Nhai kĩ no lâu”
Nhai kỹ làm cho thức ăn được cắt xé, nghiền nhỏ, do đó sẽ tăng bề mặt tiếp xúc các chất dinh dưỡng có trong thức ăn với dịch tiêu hóa(enzim) lên nhờ đó làm cho các chất dinh dưỡng bị biến đổi một cách triệt để và cơ thể sẽ hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng hơn nên no lâu.
Câu 6: Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất, sau tiêu hóa ở khoang miệng và thực quản thì còn những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hóa tiếp?
- Gluxit, lipit, protein, tinh bột
Câu 7: Khi ta ăn cháo hay uống sữa, các loại thức ăn này có thể được biến đổi trong khoang miệng như thế nào?
- Với cháo: thấm một ít nước bọt, một phần tinh bột trong cháo bị enzim amilaza biến đổi thành đường matozo
- Với sữa: thấm 1 ít nước bọt, sự tiêu hóa không diễn ra ở khoang miệng vì thành phần chính của sữa là protein và đường đôi hoặc đường đơn
Câu 8: Loại thức ăn xuống gluxit và lipit được tiêu hóa trong dạ dày như thế nào?
- Thức ăn lipit không được tiêu hóa trong dạ dày, vì dịch vị không có các men tiêu hóa lipit
- Thức ăn gluxit tiếp tục được tiêu hóa ở khoang miệng một phần nhỏ ở giai đoạn đầu ( không lâu), khi dịch vị chưa HCL làm pH thấp (2-3) chưa trộn đều với thức ăn. Enzim amilaza đã được trộn đều với thức ăn từ khoang miệng tiếp tục phân giải một phần tinh bột thành đường mantozo.
Câu 9: Vì sao protein trong thức ăn bị dịch vị phân hủy nhưng protein của lớp niêm mạc dạ dày lại được bảo vệ và không bị phân hủy?
- Protein trong thức ăn bị dicht vị phân hủy, nhưng protein của lớp niêm mạc lại được bảo vệ và không bị phân hủy là nhờ các chất nhày được tiết ra từ các tế bào tiết chất nhày ở cô tuyến vị. Các chất nhày phủ lên bề mặt lớp niêm mạc, ngăn cách các tế bào niêm mạc với pepsin.
Câu 10: Biến đổi hóa học ở dạ dày diễn ra như thế nào?
- Một phần nhỏ tinh bột tiếp tục được phân giải nhờ enzim amilaza ( đã được trộn đều từ khoang miệng) thành đường mantozo ở giai đoạn đầu khi thức ăn chưa thấm đều dịch vị
- Một phần protein chuỗi dài được enzim pepsin trong dịch vị phân cắt thành protein chuỗi ngắn gồm 3-10 axit amin.
Câu 11: Với khẩu phần thức ăn đầy đủ các chất, sau tiêu hóa ở dạ dày thì còn những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hóa tiếp?
- Thức ăn được hòa loãng và trộn đều với dịch tiêu hóa ( dịch mật, dịch ruột, dịch tụy)
- Các khối lipit nhỏ được các muối mật len lỏi và tách chúng thành những giọt lipit nhỏ biệt lập với nhau, tạo dạng nhũ tương hóa.
Câu 13: Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với những loại chất nào trong thức ăn? Biểu hiện như thế nào?
- Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với: tinh bột và đường đôi, lipit, protein
- Tinh bột và đường đôi được enzim amilaza phân giải thành đường mantozo, đường mantozo tiep tục được enzim phân giải thành đường glucozo ( đường đơn)
- Protein được enzim phân cắt thành peptit, peptit tiếp tục được enzim phân giải thành axit amin
- Lipit được các muối mật trong dịch mật tách chúng thành các giọt lipit nhỏ, từ các giọt lipit nhỏ, chúng được enzim phân giải thành aixt béo và glixerin.
Câu 14: Với một khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất, những loại chất nào trong thức ăn còn cần được tiêu hóa ở ruột non?
Môn vị khi bị thiếu axit sẽ không nhận được tín hiệu đóng, làm cho thức ăn từ môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn. Thức ăn sẽ không đủ thời gian thấm đều dịch tiêu hóa của ruột non nên hiệu quả tiêu hóa sẽ thấp
Câu 17: Gan đóng vai trò gì trên con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng về tim?
Câu 19: Những đặc điểm cấu tạo nào của ruột non giúp nó đảm nhiệm tốt vai trò hấp thụ các chất dinh dưỡng?
Câu 23: Tại sao ăn uống đúng cách lại giúp cho sự tiêu hóa đạt hiệu quả?
Câu 24:
Nêu các biện pháp để bảo vệ hệ tiêu hóa và giúp tiêu hóa có hiệu quả:
+ Đánh răng sau khi ăn và trước khi đi ngủ bằng bàn chải mềm, thuốc đánh răng có Ca và Flo, đảnhăng đúng cách.
+ Ăn uống phải vệ sinh: Ăn chín, uống sôi. Rau sống và trái cây rửa sạch, gọt vỏ trước khi ăn, không ăn thức ăn ôi thiu, không để ruồi nhặng đậu vào thức ăn.
+ Ăn uống đúng cách: ăn đúng giờ đúng bữa, khi ăn xong nghỉ ngơi, tinh thần thoải mái, ăn chậm, nhai kỹ.
+ Khẩu phần ăn phải hợp lí: ít tinh bột, giàu chất xơ, rau.
+ Tiêm phòng các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa
+ Biết lựa chọn các loại thực phẩm an toàn.
Câu 1: Hệ tiêu hóa ở người gồm những cơ quan nào ? Cơ quan nào quan trọng nhất ? Vì sao ?
Hệ tiêu hóa của người gồm ống tiêu hóa và các tuyến tiêu hóa.
- Ống tiêu hóa gồm: khoang miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn.
- Các tuyến tiêu hóa gồm: tuyến nước bọt, tuyến vị, tuyến gan, tuyến tụy, tuyến ruột.
* Ruột non là cơ quan quan trọng nhất trong hệ tiêu hóa vì :
- Ở ruột non thức ăn mới được biến đổi chủ yếu về mặt hóa học.
- Ruét non lµ n¬i x¶y ra qu¸ tr×nh tiªu hãa thøc ¨n triÖt ®Ó vµ hoµn toµn nhÊt : Toµn bé c¸c chÊt dinh dìng trong thøc ¨n ®Òu ®îc c¸c en zim tiªu hãa cña dÞch tôy, dÞch ruét, dÞch mËt biÕn ®æi thµnh chÊt ®¬n gi¶n nhÊt mà cơ thể hấp thụ được.
- Ruét non lµ n¬i hÊp thô chÊt dinh dìng do cÊu t¹o ruét lµm t¨ng bÒ mÆt hÊp thô:cã nhiÒu nÕp gÊp ,nhiÒu l«ng ruét vµ c¸c l«ng cùc nhá , trong mæil«ng ruét cã m¹ng líi mm m¸u vµ mmb¹ch huyÕt dµy ®Æc ph©n bè ®Õn tËn c¸c l«ng ruét.
- C¸c chÊt dinh dìng ®îc hÊp thô qua líp niªm m¹c vµo líi mao m¹ch theo hÖ tuÇn hoµn ph©n bè tíi tËn c¸c l«ng ruét
C©u 2:
Sù tiªu hãa thøc ¨n trong khoang miÖng vÒ mÆt lÝ häc vµ mÆt hãa häc ,mÆt naß quan träng h¬n v× sao ?
a.VÒ mÆt lÝ häc quan träng h¬n ,mÆt hãa häc chØ mét phÇn tinh bét biÕn ®æi thµnh ®êng mant«zo,lo¹i ®êng nµy c¬ thÓ cha hÊp thô ®îc : vÒ mÆt lÝ häc ; thøc ¨n cµng ®îc nghiÒn nhá bao nhiªu th× tçng bÒ mÆt tiÕp xóc víi enzim tiêu hãa cµng lín bÊy nhiªu ,t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù tiªu hãa ë giai ®o¹n sau
C©u 3:
a. CÊu t¹o cña d¹ dµy phï hîp víi chøc n¨ng chøa ®ùng vµ tiªu hãa thøc ¨n nh thÕ nµo?
b.Thµnh d¹ dµy ®îc cÊu t¹o chñ yÐu bëi pr«tªin,v× sao thµnh d¹ dµy kh«ng bÞ ph©n gi¶i bëi enzimpÐpin
c. Giải thích nhận định sau: Dù răng và dạ dày có nghiền nát thức ăn nhỏ đi đến mức nào chăng nữa thì cơ thể vẫn chết đói nếu tuyến tiêu hóa không hoạt động.
a. D¹ dµy lµ phÇn réng nhÊt cña èng tiªu hãa, cã t¸c dông chøa nghiÒn bãp vµ nhµo trén thøc ¨n.
Thµnh d¹ dµy ®îc cÊu t¹o bëi 3 líp c¬ c¬ vßng c¬ däc vµ c¬ chÐo nªn thµnh d¹ dµy rÊt dµy,cã kh¶ n¨ng co bãp m¹nh nghiÒn vµ trén thøc ¨n thÊm ®Òu dÞch vÞ .
Trªn thµnh d¹ dµy cßn cã nhiÒu tuyÕn vÞ tiÕt ra dÞch vÞ cã enzim pÐpin cã t¸c dông biÕn ®æi thøc ¨n lo¹i pr«tªin.
D¹ dµy th«ng víi ruét qua c¬ vßng m«n vÞ cã kh¶ n¨ng ®ãng mì cho thøc ¨n di chuyÓn mét chiÒu tõ d¹ dµy xuèng ruét non tõng ®ît.
b. V× thµnh d¹ dµy cã c¸c tuyÕn tiÕt chÊt nhÇy móin cã t¸c dông ng¨n nghõa sù ¨n mßn cña enzimpÐpin vµ HCl
c. - Nghiền nát thức ăn bởi răng và dạ dày là biến đổi lí học. Dù nhỏ đến đâu thì thức ăn vẫn là những phân tử có cấu tạo phân tử lớn, phức tạp không thể hấp thu vào máu được.
- Chính các tuyến tiêu hóa có các enzim phân hủy thức ăn với thành phần là những PT lớn có cấu tạo phức tạp thành những phân tử nhỏ đơn giản mới hấp thu vào máu để nuôi cơ thể
C©u 4:
Ruột non có cấu tạo như thế nào để phù hợp với chức năng .
a. - Ruột non rất dài ở người trưởng thành từ 2,8 – 3m à Tổng diện tích bề mặt rất lớn (400 – 500 m2). Ruột non có cấu tạo gồm 4 lớp (lớp màng bọc ngoài, lớp cơ, lớp dưới niêm mạc và lớp niêm mạc).
- Ruột non có tuyến ruột tiết ra nhiều loại enzim và ruột non cũng chính là nơi nhận dịch tiêu hóa của tuyến gan, tuyến tụy đổ vào giúp cho tiêu hóa triệt để các loại thức ăn thành các chất đơn giản glucozơ, axit amin, glyxerin và axit béo được hấp thụ qua thành ruột vào máu để đến các tế bào.
- Lớp niêm mạc có các nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ làm cho diện tích bề mặt bên trong rất lớn (gấp 600 lần so với diện tích mặt ngoài)
- Có hệ thống mao mạch máu và mạch bạch huyết dày đặc phân bố tới từng lông ruột.
C©u 5:
a. Nªu c¸c chÊt ®îc hoÆc kh«ng ®îc biÕn ®ổi qua ho¹t ®éng tiªu hãa vµ nh÷ng s¶n phÉm t¹o ra tõ chóng ®îc hÊp thô?
b. C¸c chÊt dinh dìng ®îc hÊp thô ë nh÷ng c¬ quan nµo ?
c. C¸c chÊt dinh dìng sau khi hÊp thô ë ruét non ®îc vËn chuyÓn ®Õn c¸c tÕ bµo b»ng nh÷ng con ®êng nµo?
a. Nh÷ng chÊt ®îc biÕn ®æi
G ®êng
LI Axýt bÐo + gli xª rin
PR AxÝt amim
C¸c s¶n phÈm trªn ®îc hÊp thô ®Ó cung cÊp cho tÕ bµo cña c¬ thÓ
C¸C chÊt kh«ng ®îc biÕn ®æi :
Vi ta mim ,. Muèi kho¸ng ,níc .Nh÷ng chÊt nµy khi xuèng ®Õn ruét non ®îc gi÷ nguyªn vµ hÊp thô
b.Mét phµn níc vµ muèi kho¸ng ,®êng gluc«z¬vµ rîu cáthÓ ®îc hÊp thô qua mµng d¹ dµy ,mµng ruét giµ ,nhng c¬ quan hÊp thô chñ yÕu lµ líp niªm m¹c ruét non
C©u 6:
+ Lipit được dịch mật do gan tiết ra làm nhũ tương hoá thành các giọt nhỏ trong ruột non.
+ Dưới tác dụng của enzim lipaza do dịch ruột và tuỵ tiết ra, lipit được phân thành axit béo và glixerin.
- Quá trình hấp thụ lipit:
axit béo và glixerin được hấp thụ vào tế bào niêm mạc ruột tại đây chúng kết hợp lại thành lipit và được đưa vào mạch bạch huyết để đổ về tim rồi phân phối đi các nơi.
b.- Tạo môi trường kiềm, tăng cường hoạt động hoạt động của men dịch tụy, dịch ruột, tạo điều kiện cho sự đóng mở môn vị.
- Sát trùng đường ruột, phân tách các khối lipit lớn thành các giọt nhỏ
- Thiếu dịch mật: Cơ vòng môn vị luôn đóng làm tồn đọng thức ăn trong dạ dày lâu gây viêm dạ dày. Giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ lipit
Câu 7:
a.Có ý kiến cho rằng “Thức ăn chỉ thực sự được tiêu hoá ở ruột non”. Em hãy nhận xét ý kiến trên .
b. Thức ăn được chuyển từ dạ dày xuống ruột non như thế nào?Vì sao?Đặc điểm này có ý nghĩa gì?
a.
b. - Thức ăn được chuyển từ dạ dày xuống ruột non thành đợt với lượng nhỏ
- Thức ăn được chuyển từ dạ dày xuống ruột non từng đợt là nhờ sự phối hợp giữa sự co bóp của cơ thành dạ dày và sự đóng mở của cơ vòng môn vị. Bình thường cơ vòng môn vị luôn đóng, chỉ mở cho thức ăn chuyển xuống ruột khi thức ăn được nghiền và nhào trộn kỹ, axit trong thức ăn được dạ dày co bóp đẩy xuống ruột non, khi vừa chuyển xuống tác động vào niêm mạc tá tràng gây ra phản xạ đóng môn vị đồng thời gây phản xạ tiết dịch mật, dịch tụy, dịch ruột. Các dịch này chúng có tính kiềm trung hòa axit gây ngừng phản xạ đóng môn vị, môn vị lại mở thức ăn lại được đẩy xuống,
- ý nghĩa : Tạo điều kiện cho thức ăn có đủ thời gian tiêu hóa và hấp thụ hết chất dinh dưỡng.
Câu 8:
a) Tiêu hóa là gì? Những điểm khác nhau cơ bản của tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học trong ống tiêu hóa.
b) Vì sao khi ăn, ta không nên vừa nhai vừa cười nói, đùa nghịch?
a - Khái niệm…
- Điểm khác nhau
b. Vì sao khi ăn, ta không nên vừa nhai vừa cười nói, đùa nghịch?
- Dựa vào cơ chế của phản xạ nuốt thức ăn. Khi nhai, vừa cười vừa nói, đùa nghịch thì thức ăn có thể không vào thực quản mà lọt vào đường dẫn khí (thanh quản, khí quản) làm ta bị sặc, thậm trí gây tắc đường dẫn khí, dẫn đến nguy hiểm…
Câu 9:
- Cho các sơ đồ chuyển hóa sau.
a- Tinh bột à Mantôzơ b- Mantôzơ à Glucôzơ
c- Prôtêin chuỗi dài à Prôtêin chuỗi ngắn d- Lipit à Glyxêrin và axit béo .
Em hãy cho biết các sơ đồ chuyển hóa trên xẩy ra ở những bộ phận nào trong ống tiêu hóa .
Câu 10
a. C©u nãi b¸t s¹ch ngon c¬m cã ý nghÜa g× ?
b. V× sao khi cói ®Çu xuèng phÝa díi ta vÉn nuèt ®îc thøc ¨n vµo d¹ dµy?
a. thÇn kinh vÒ vÊn ®Ò ¨n uèng ,t¹o c¶m gÝac thÌm ¨n lµm cho hÖ tiªu hãa tiÕt ra nhiÒu
b. Do sự phối hợp hoạt động co và giãn của cơ thực quản
Câu 11:
a. V× sao vµo d¹ tíi d¹ dµy glu xÝt vÉn tiÕp tôc ®îc biÕn ®æi trong thêi gian ®Çu?
b. Tr×nh bµy ph¶n x¹ tiÕt dÞch tiªu hãa
c. C¸c lo¹i thøc ¨n (b¸nh mú thÞt c¸ dÇu më rau ,gia vÞ..)®îc biÕn ®æithÕ nµo trong hÖ tiªu hãa, c¸c chÊt sau hÊp thô ë hÖ tiªu hãa ®îc ®a ®Õn tÕ bµo b»ng c¸ch nµo?
a. Vì lúc này thức ăn chưa được trộn với dich tiêu hóa ở dạ dày nên enzim amilaza vẫn hoạt động bình thường nên tinh bột vẫn tiếp tục biến đổi thành đường matozơ. Tuy nhiên khi thức ăn được trộn với dịch của dạ dày có môi trường axit nên enzim này không hoạt động.
Câu 12:
a.V× sao khi ¨n cÇn ph¶i nhai kĩ, nuèt chËm
b.V× sao khi ®Çy bông , ta hay î ra níc chua ?
a.
- §Ó tiªu hóa tèt ,thøc ¨n ph¶i được biÕn ®æi vÒ mÆt c¬ häc(nghiÒn nhá)vµ hãa häc ( ®îc biÕn ®æi nhê c¸c en zim tiªu hãa)
-VÒ mÆt c¬ häc : Quan träng nhÊt lµ ph¶i ¨n chËm nhai kĩ ë khoang miÖng .NÕu c«ng ®o¹n nµy lµm qua loa , kh«ng nh÷ng lµ g¸nh nÆng cho d¹ dµy mµ cßn c¶n trë cho qu¸ tr×nh biÕn ®æi hãa häc vÒ sau nµy
- Cßn nuèt chËm. Khi ta nuèt thøc ¨n tËp kÕt ë d¹ dµy , NÕu nuèt tõ tèn , d¹ dµy dãn ra tõ tõ ®Ó chøa vµ kÞp tiÕt dÞch vÞ trén vµo thøc ¨n tèt h¬n lµ nuåt nhanh vµ dån dËp .§iÒu nµy cã lîi cho c«ng ®o¹n biÕn ®æi thøc ¨n vÒ mÆt hãa häc
b.
Ai ®ã ¨n qu¸ no ,khi bÞ î thøc ¨n cã thÓ trë ngîc l¹i miÖng , v× cöa t©m vÞ kh«ng ®ãng chÆt nh cöa m«n vÞ ë phÝa díi d¹ dµy .C¬ chÕ ®ãng më cña nã l¹i lµ khi a xÝt trong d¹ dµy ,dÞch vÞ cã Hcl nång ®é O,5%)§ñ nång ®é b×nh thêng , nghÜa lµ khi qu¸ no ,cöa t©m vÞ còng dÔ më .do ®ã d¹ dµy ®Èy ngîc thøc ¨n lªn , kÌm theo c¶ dÞch vÞ d¹ dµy lµ HCl nªn ta thÊy cã vÞ chua
Câu 13:
So s¸nh qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n trong ho¹t ®éng tiªu hãa ë khoang miÖng , d¹ dµy vµ ruét non.
TL:Nh÷ng diÓm gièng nhau :
_ §Òu x¶y ra qu¸ tr×nh biÕn ®æi lÝ häc do t¸c dông cña c¬ trªn thµnh c¬ quan .
_ Sù biÕn ®æi hãa häc ®îc thùc hiÖn do t¸c dông cña en zim trong thµnh tiªu hãa
2Nh÷ng diÓm kh¸c nhau :
Câu 14:
a. Vì sao sau khi ăn chúng ta không nên vận động mạnh hoặc tắm(ăn no chớ có chạy liền)
b.Người bị bệnh gan không nên ăn mỡ động vật?
a. Vì sau khi chúng ta ăn máu sẽ dồn xuống dạ dày nhiều hơn để dạ dày hoạt động hiệu quả, tuy nhiên khi chúng ta vận động lúc này máu sẽ dồn xuống cho các cơ chân và tay do đó sẽ ảnh hưởng tới hoạt động của dạ dày nếu quá trình này tiếp diễn nhiều lần gây ra bệnh đau dạ dày, còn khi chúng ta tắm nước tác động vào da làm cơ thể mất nhiệt do đó máu không dồn xuống dạ dày từ đó gây đau dạ dày
b. vì khi gan bị bệnh, dịch mật ít. Nếu ăn mỡ thì khó tiêu và làm bệnh gan nặng thêm.
Câu 15. Trong hệ tiêu hóa của người , quá trình tiêu hóa ở bộ phận nào là quan trọng nhất? Vì sao?
- Ruột non là cơ quan quan trọng nhất.
- Vì
+ Ở ruột non thức ăn mới được biến đổi chủ yếu về mặt hóa học.
- Ruét non lµ n¬i x¶y ra qu¸ tr×nh tiªu hãa thøc ¨n triÖt ®Ó vµ hoµn toµn nhÊt : Toµn bé c¸c chÊt dinh dìng trong thøc ¨n ®Òu ®îc c¸c en zim tiªu hãa cña dÞch tôy, dÞch ruét, dÞch mËt biÕn ®æi thµnh chÊt ®¬n gi¶n nhÊt như là axit amin, đường đơn, axit béo, glixerin mà cơ thể hấp thụ được
Câu 16:
a. Tõ cÊu t¹o cña d¹ dµy vµ ruét non ,h·y chØ ra :
1. TÝnh thèng nhÊt trong cÊu t¹o chung .
2. CÊu t¹o Êy phï hîp víi chøc n¨ng mµ nã ®¶m nhiÖm
b. Em hiÓu c©u nãi ¨n cã chõng dïng cã mùc lµ nh thÕ nµo?Ngµy nay cã cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn lêi d¹y ®ã cña «ng cha kh«ng ,v× sao ?
c. Thö t×m nguyªn nh©n dÈn ®Õn viªm loÐt d¹ dµy( hoÆc t¸ trµng)tõ kh©u vÖ sinh ¨n uèng
B,TÜnh m¹ch cöa gan
C,TÜnh m¹ch trªn gan.
D,T©m nhÜ ph¶i
- CÊu t¹o d¹ dµy:
Thµnh d¹ dµy gåm 4 líp : Líp mmµng bäc bªn ngoµi ,líp c¬ , líp díi niªm m¹c vµ líp niªm m¹c trong cïng .D¹ dµy cã d¹ng mét c¸i tói th¾t hai ®Çu ,víi líp c¬ dµy kháe gåm 3 líp : c¬ däc c¬ vßng c¬ chÐo ,líp nieem m¹c víi nhiÒu tuyÕn tiÕt dÞch vÞ
1. TÝnh thèng nhÊt trong cÊu t¹o :CÊu t¹o b»ng c¸c c¬ tr¬n ,ho¹t ®äng kh«ng theo ý muèn,§Òu cã c¬ vßng c¬ däc ,,líp niªm m¹c dµy vµ dÞch nhÇy b¶o vÖ
2. CÊu t¹o phï hîp víi chøc phËn :
D¹ dµy cÊu t¹o phï hîp víi chøc phËn ; chøa ®ùng nh¸o trén thøc ¨n ;axit Hcl võa gióp pep sin ho¹t ®éng tiªu hãa PR võa diÖt vi khuÈn ,V× nhµo trén lîng thøc ¨n lín nªn hÖ thèng c¬ dµy ,khÎo h¬n ®Æc biÖt cã líp cã chÐo. MÆt trong cã nhhiÒu nÕp gÊp ®Ó t¨ng ®é ®µn håi vµ lîng tÕ bµo tiÕt
Ruét non cã cÊu t¹o phï hîp víi hai chøc n¨ng :biÕn ®æi vµ hÊp thô thøc ¨n .
- BiÕn ®æi :D iÖn tÝch tiÕp xóc 600m2(do ®é dµi ruét ,do hÑ thèng l«ng ruét vµ vi mao .Thêi gian lu thøc ¨n ë ruét l©u,theo suèt chiÒu dµi ruét do ®é dµi vµ thµnh ruét kh«ng ph¼ng ,uèn khóc ). BiÕn ®æi thøc ¨n hoµn chØnh nhê cã ®Çy ®ñ cc¸c lo¹i en zimvµ m«i trêng kiÒm thÝch hîp.
- HÊp thô thøc ¨n triÖt ®Ó nhê thµnh ruét máng ,hÖ thèng m¹ch m¸u dµy ®Æc ,c¬ thµnh ruét co t¹o nªn sãng ®Èy chÊt b· xuèng ruét giµ .
b. ¡n cã chõng ,dïng cã mùc :Sù hÊp thu cã h¹n tïy thuéc vµo løa tuæi .nghµnh nghÒ.Dïng ®ñ chÊt ,®ñ lîng kh«ng cã tiÕt kiÖm còng nh kh«ng l·ng phÝ ,ph¶i c¨n cø vµo nhu cÇu cña c¬ thÓ ®Ó cã khÈu phÇnhîp lÝ .Do ®ã ngµy nay lêi d¹y ®ã vÉn cã gi¸ trÞ ®Ó chóng ta thùc hiÖn .
c. Nguyªn nh©nvim loÐt d¹ dµy t¸ trµng: Do1 ®iÓm nµo ®ã cña líp niªm m¹c bÞ vi ph¹m . gi¶m kh¶ n¨ngb¶o vÖ tù nhiªn cña nã .
Cã thÓ lµ do ¨n uèng kh«ng cÈn thËn ®Ó lät vËt cøng lµm r¸ch d¹ dµy, t¸ trµng .Cã thÓ do ¨n ph¶i thùc phÈm bÞ « nhiÓm g©y ngé ®éc cã thÓ hñy ho¹i niªm m¹c t¹o m«i trêng cho vi khuÈn g©y viªm loÐt sinh sèng . kÌm theo ®ã lµ t¸c ®éng cña m«i trêng a xÝt ®Çu mót thÇn kinh lu«n bÞ k×ch thÝch lµm vÕt loÐt to dÇn .
Tim
ăn và uống, đẩy thức ăn vào ống tiêu hóa, tiêu hóa thức ăn, hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân.
Câu 3: Các chất cần cho cơ thể như nước, vitamin, muối khoáng khi vào cơ thể theo đường tiêu hóa thì cần phải qua những hoạt động nào? Cơ thể người có thể nhận các chất này theo con đường nào khác không?
- Các chất cần cho cơ thể như nước, vitamin, muối khoáng khi vào cơ thể phải qua các hoạt động: ăn, đẩy thức ăn vào ống tiêu hóa, hấp thụ chất dinh dưỡng
- Cơ thể người có thể nhận các chất này theo con đường tiêm (chích) qua tĩnh mạch vào hệ tuần hoàn máu, hoặc qua kẽ giữa của tế bào vào nước mô rồi lại vào hệ tuần hoàn máu
Câu 4: Khi ta nhai cơm lâu trong miệng thấy có cảm giác ngọt là vì sao?
Vì tinh bột trong cơm đã chịu tác dụng của enzim amilaza trong nước bọt biến đổi một phần thành đường mantozo, đường này đã tác dụng vào các gai vị giác trên lưỡi cho ta cảm giác ngọt.
Câu 5: Hãy giải thích nghĩa về mặt sinh học của câu thành ngữ” Nhai kĩ no lâu”
Nhai kỹ làm cho thức ăn được cắt xé, nghiền nhỏ, do đó sẽ tăng bề mặt tiếp xúc các chất dinh dưỡng có trong thức ăn với dịch tiêu hóa(enzim) lên nhờ đó làm cho các chất dinh dưỡng bị biến đổi một cách triệt để và cơ thể sẽ hấp thụ được nhiều chất dinh dưỡng hơn nên no lâu.
Câu 6: Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất, sau tiêu hóa ở khoang miệng và thực quản thì còn những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hóa tiếp?
- Gluxit, lipit, protein, tinh bột
Câu 7: Khi ta ăn cháo hay uống sữa, các loại thức ăn này có thể được biến đổi trong khoang miệng như thế nào?
- Với cháo: thấm một ít nước bọt, một phần tinh bột trong cháo bị enzim amilaza biến đổi thành đường matozo
- Với sữa: thấm 1 ít nước bọt, sự tiêu hóa không diễn ra ở khoang miệng vì thành phần chính của sữa là protein và đường đôi hoặc đường đơn
Câu 8: Loại thức ăn xuống gluxit và lipit được tiêu hóa trong dạ dày như thế nào?
- Thức ăn lipit không được tiêu hóa trong dạ dày, vì dịch vị không có các men tiêu hóa lipit
- Thức ăn gluxit tiếp tục được tiêu hóa ở khoang miệng một phần nhỏ ở giai đoạn đầu ( không lâu), khi dịch vị chưa HCL làm pH thấp (2-3) chưa trộn đều với thức ăn. Enzim amilaza đã được trộn đều với thức ăn từ khoang miệng tiếp tục phân giải một phần tinh bột thành đường mantozo.
Câu 9: Vì sao protein trong thức ăn bị dịch vị phân hủy nhưng protein của lớp niêm mạc dạ dày lại được bảo vệ và không bị phân hủy?
- Protein trong thức ăn bị dicht vị phân hủy, nhưng protein của lớp niêm mạc lại được bảo vệ và không bị phân hủy là nhờ các chất nhày được tiết ra từ các tế bào tiết chất nhày ở cô tuyến vị. Các chất nhày phủ lên bề mặt lớp niêm mạc, ngăn cách các tế bào niêm mạc với pepsin.
Câu 10: Biến đổi hóa học ở dạ dày diễn ra như thế nào?
- Một phần nhỏ tinh bột tiếp tục được phân giải nhờ enzim amilaza ( đã được trộn đều từ khoang miệng) thành đường mantozo ở giai đoạn đầu khi thức ăn chưa thấm đều dịch vị
- Một phần protein chuỗi dài được enzim pepsin trong dịch vị phân cắt thành protein chuỗi ngắn gồm 3-10 axit amin.
Câu 11: Với khẩu phần thức ăn đầy đủ các chất, sau tiêu hóa ở dạ dày thì còn những loại chất nào trong thức ăn cần được tiêu hóa tiếp?
- gluxit, lipit, protein
- Thức ăn được hòa loãng và trộn đều với dịch tiêu hóa ( dịch mật, dịch ruột, dịch tụy)
- Các khối lipit nhỏ được các muối mật len lỏi và tách chúng thành những giọt lipit nhỏ biệt lập với nhau, tạo dạng nhũ tương hóa.
Câu 13: Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với những loại chất nào trong thức ăn? Biểu hiện như thế nào?
- Sự biến đổi hóa học ở ruột non được thực hiện đối với: tinh bột và đường đôi, lipit, protein
- Tinh bột và đường đôi được enzim amilaza phân giải thành đường mantozo, đường mantozo tiep tục được enzim phân giải thành đường glucozo ( đường đơn)
- Protein được enzim phân cắt thành peptit, peptit tiếp tục được enzim phân giải thành axit amin
- Lipit được các muối mật trong dịch mật tách chúng thành các giọt lipit nhỏ, từ các giọt lipit nhỏ, chúng được enzim phân giải thành aixt béo và glixerin.
Câu 14: Với một khẩu phần bữa ăn đầy đủ các chất, những loại chất nào trong thức ăn còn cần được tiêu hóa ở ruột non?
- gluxit, protein, lipit
- axit béo và glixerin, axit amin, đường 6 cacbon, vitamin và muối khoáng.
Môn vị khi bị thiếu axit sẽ không nhận được tín hiệu đóng, làm cho thức ăn từ môn vị xuống ruột non liên tục và nhanh hơn. Thức ăn sẽ không đủ thời gian thấm đều dịch tiêu hóa của ruột non nên hiệu quả tiêu hóa sẽ thấp
Câu 17: Gan đóng vai trò gì trên con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng về tim?
- Điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng ( axit béo và đường glucozo) ở mức ổn định trong máu, phần dư sẽ được tích trữ hoặc thải bỏ
- Loại bỏ các chất độc hại lọt vào cùng chất dinh dưỡng.
| Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận chuyển theo đường máu | Các chất dinh dưỡng được hấp thụ và vận chuyển theo đường bạch huyết |
| axit béo và glixerin vitamin tan trong nước nước muối khoáng aixit amin đường |
lipit ( các giọt nhỏ đã được nhũ tương hóa) Các vitamin tan trong dầu ( A, D, E, K) |
- Lớp niêm mạc ruột non có những nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ làm cho diện tích bề mặt bên trong ruột non tăng gấp 600 lần so với diện tích mặt ngoài
- Ruột non rất dài ( từ 2.8-3m ở người trưởng thành), dài nhất so với các đoạn khác của ống tiêu hóa
- Hệ mao mạch máu và mạch bạch huyết dày đặc, phân bố tới từng lông ruột
- Đường
- Aixt béo và glixerin
- Axit amin
- Muối khoáng
- Vitamin
- Nước
- Tiết ra dịch mật giúp tiêu hóa lipit, góp phần trung hòa axit có trong thức ăn giúp mở môn vị.
- Điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu
- Khử chất độc lọt vào mao mạch máu cùng các chất dinh dưỡng.
| Tác nhân | Cơ quan hoặc hoạt động bị ảnh hưởng | Mức độ bị ảnh hưởng | |
| Vi sinh vật | Vi khuẩn | Răng | Tạo nên môi trường axit tấn công men răng |
| Dạ dày | Bị viêm loét | ||
| Ruột | Bị viêm loét | ||
| Các tuyến tiêu hóa | Bị viêm | ||
| Giun, sán | Ruột | Gây tắc ruột | |
| Các tuyến tiêu hóa | Gây tắc ống dẫn mật | ||
| Chế độ ăn uống | Ăn uống không đúng cách | Các cơ quan tiêu hóa | Có thể bị viêm |
| Hoạt động tiêu hóa | Kém hiệu quả | ||
| Hoạt động hấp thụ | Kém hiệu quả | ||
| Khẩu phần ăn không hợp lí | Các cơ quan tiêu hóa | Dạ dày và ruột bị mệt mỏi, gan có thể bị xơ | |
| Hoạt động tiêu hóa | Bị rối loạn hoặc kém hiệu quả | ||
| Hoạt động hấp thụ | Bị rối loạn hoặc kém hiệu quả |
| Ăn uống đúng cách | Tác dụng |
| Ăn chậm, nhai kĩ | giúp thức ăn được nghiền nhỏ, dễ thấm dịch tiêu hóa nên tiêu hóa đạt hiệu quả hơn |
| Ăn đúng giờ, đúng bữa | giúp cho sự tiết dịch tiêu hóa được thuận lợi, số lượng và chất lượng tiêu hóa cao hơn nên tiêu hóa đạt hiệu quả tốt |
| Ăn uống hợp khẩu vị cũng như ăn trong bầu không khí vui vẻ | giúp sự tiết dịch tiêu hóa tốt hơn nên sự tiêu hóa sẽ hiệu quả hơn |
| Sau khi ăn cần có thời gian nghỉ ngơi | giúp hoạt động tiết dịch tiếu hóa, hoạt động co bóp của dạ dày và ruột được tập trung hơn nên sự tiêu hóa hiệu quả hơn. |
Nêu các biện pháp để bảo vệ hệ tiêu hóa và giúp tiêu hóa có hiệu quả:
+ Đánh răng sau khi ăn và trước khi đi ngủ bằng bàn chải mềm, thuốc đánh răng có Ca và Flo, đảnhăng đúng cách.
+ Ăn uống phải vệ sinh: Ăn chín, uống sôi. Rau sống và trái cây rửa sạch, gọt vỏ trước khi ăn, không ăn thức ăn ôi thiu, không để ruồi nhặng đậu vào thức ăn.
+ Ăn uống đúng cách: ăn đúng giờ đúng bữa, khi ăn xong nghỉ ngơi, tinh thần thoải mái, ăn chậm, nhai kỹ.
+ Khẩu phần ăn phải hợp lí: ít tinh bột, giàu chất xơ, rau.
+ Tiêm phòng các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa
+ Biết lựa chọn các loại thực phẩm an toàn.
Câu 1: Hệ tiêu hóa ở người gồm những cơ quan nào ? Cơ quan nào quan trọng nhất ? Vì sao ?
Hệ tiêu hóa của người gồm ống tiêu hóa và các tuyến tiêu hóa.
- Ống tiêu hóa gồm: khoang miệng, hầu, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già, hậu môn.
- Các tuyến tiêu hóa gồm: tuyến nước bọt, tuyến vị, tuyến gan, tuyến tụy, tuyến ruột.
* Ruột non là cơ quan quan trọng nhất trong hệ tiêu hóa vì :
- Ở ruột non thức ăn mới được biến đổi chủ yếu về mặt hóa học.
- Ruét non lµ n¬i x¶y ra qu¸ tr×nh tiªu hãa thøc ¨n triÖt ®Ó vµ hoµn toµn nhÊt : Toµn bé c¸c chÊt dinh dìng trong thøc ¨n ®Òu ®îc c¸c en zim tiªu hãa cña dÞch tôy, dÞch ruét, dÞch mËt biÕn ®æi thµnh chÊt ®¬n gi¶n nhÊt mà cơ thể hấp thụ được.
- Ruét non lµ n¬i hÊp thô chÊt dinh dìng do cÊu t¹o ruét lµm t¨ng bÒ mÆt hÊp thô:cã nhiÒu nÕp gÊp ,nhiÒu l«ng ruét vµ c¸c l«ng cùc nhá , trong mæil«ng ruét cã m¹ng líi mm m¸u vµ mmb¹ch huyÕt dµy ®Æc ph©n bè ®Õn tËn c¸c l«ng ruét.
- C¸c chÊt dinh dìng ®îc hÊp thô qua líp niªm m¹c vµo líi mao m¹ch theo hÖ tuÇn hoµn ph©n bè tíi tËn c¸c l«ng ruét
C©u 2:
Sù tiªu hãa thøc ¨n trong khoang miÖng vÒ mÆt lÝ häc vµ mÆt hãa häc ,mÆt naß quan träng h¬n v× sao ?
a.VÒ mÆt lÝ häc quan träng h¬n ,mÆt hãa häc chØ mét phÇn tinh bét biÕn ®æi thµnh ®êng mant«zo,lo¹i ®êng nµy c¬ thÓ cha hÊp thô ®îc : vÒ mÆt lÝ häc ; thøc ¨n cµng ®îc nghiÒn nhá bao nhiªu th× tçng bÒ mÆt tiÕp xóc víi enzim tiêu hãa cµng lín bÊy nhiªu ,t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù tiªu hãa ë giai ®o¹n sau
C©u 3:
a. CÊu t¹o cña d¹ dµy phï hîp víi chøc n¨ng chøa ®ùng vµ tiªu hãa thøc ¨n nh thÕ nµo?
b.Thµnh d¹ dµy ®îc cÊu t¹o chñ yÐu bëi pr«tªin,v× sao thµnh d¹ dµy kh«ng bÞ ph©n gi¶i bëi enzimpÐpin
c. Giải thích nhận định sau: Dù răng và dạ dày có nghiền nát thức ăn nhỏ đi đến mức nào chăng nữa thì cơ thể vẫn chết đói nếu tuyến tiêu hóa không hoạt động.
a. D¹ dµy lµ phÇn réng nhÊt cña èng tiªu hãa, cã t¸c dông chøa nghiÒn bãp vµ nhµo trén thøc ¨n.
Thµnh d¹ dµy ®îc cÊu t¹o bëi 3 líp c¬ c¬ vßng c¬ däc vµ c¬ chÐo nªn thµnh d¹ dµy rÊt dµy,cã kh¶ n¨ng co bãp m¹nh nghiÒn vµ trén thøc ¨n thÊm ®Òu dÞch vÞ .
Trªn thµnh d¹ dµy cßn cã nhiÒu tuyÕn vÞ tiÕt ra dÞch vÞ cã enzim pÐpin cã t¸c dông biÕn ®æi thøc ¨n lo¹i pr«tªin.
D¹ dµy th«ng víi ruét qua c¬ vßng m«n vÞ cã kh¶ n¨ng ®ãng mì cho thøc ¨n di chuyÓn mét chiÒu tõ d¹ dµy xuèng ruét non tõng ®ît.
b. V× thµnh d¹ dµy cã c¸c tuyÕn tiÕt chÊt nhÇy móin cã t¸c dông ng¨n nghõa sù ¨n mßn cña enzimpÐpin vµ HCl
c. - Nghiền nát thức ăn bởi răng và dạ dày là biến đổi lí học. Dù nhỏ đến đâu thì thức ăn vẫn là những phân tử có cấu tạo phân tử lớn, phức tạp không thể hấp thu vào máu được.
- Chính các tuyến tiêu hóa có các enzim phân hủy thức ăn với thành phần là những PT lớn có cấu tạo phức tạp thành những phân tử nhỏ đơn giản mới hấp thu vào máu để nuôi cơ thể
C©u 4:
Ruột non có cấu tạo như thế nào để phù hợp với chức năng .
a. - Ruột non rất dài ở người trưởng thành từ 2,8 – 3m à Tổng diện tích bề mặt rất lớn (400 – 500 m2). Ruột non có cấu tạo gồm 4 lớp (lớp màng bọc ngoài, lớp cơ, lớp dưới niêm mạc và lớp niêm mạc).
- Ruột non có tuyến ruột tiết ra nhiều loại enzim và ruột non cũng chính là nơi nhận dịch tiêu hóa của tuyến gan, tuyến tụy đổ vào giúp cho tiêu hóa triệt để các loại thức ăn thành các chất đơn giản glucozơ, axit amin, glyxerin và axit béo được hấp thụ qua thành ruột vào máu để đến các tế bào.
- Lớp niêm mạc có các nếp gấp với các lông ruột và lông cực nhỏ làm cho diện tích bề mặt bên trong rất lớn (gấp 600 lần so với diện tích mặt ngoài)
- Có hệ thống mao mạch máu và mạch bạch huyết dày đặc phân bố tới từng lông ruột.
C©u 5:
a. Nªu c¸c chÊt ®îc hoÆc kh«ng ®îc biÕn ®ổi qua ho¹t ®éng tiªu hãa vµ nh÷ng s¶n phÉm t¹o ra tõ chóng ®îc hÊp thô?
b. C¸c chÊt dinh dìng ®îc hÊp thô ë nh÷ng c¬ quan nµo ?
c. C¸c chÊt dinh dìng sau khi hÊp thô ë ruét non ®îc vËn chuyÓn ®Õn c¸c tÕ bµo b»ng nh÷ng con ®êng nµo?
a. Nh÷ng chÊt ®îc biÕn ®æi G ®êng LI Axýt bÐo + gli xª rinPR AxÝt amimC¸c s¶n phÈm trªn ®îc hÊp thô ®Ó cung cÊp cho tÕ bµo cña c¬ thÓ
C¸C chÊt kh«ng ®îc biÕn ®æi :
Vi ta mim ,. Muèi kho¸ng ,níc .Nh÷ng chÊt nµy khi xuèng ®Õn ruét non ®îc gi÷ nguyªn vµ hÊp thô
b.Mét phµn níc vµ muèi kho¸ng ,®êng gluc«z¬vµ rîu cáthÓ ®îc hÊp thô qua mµng d¹ dµy ,mµng ruét giµ ,nhng c¬ quan hÊp thô chñ yÕu lµ líp niªm m¹c ruét non
C©u 6:
- Trình bày quá trình tiêu hoá và hấp thụ lipit trong cơ thể? H·y cho biÕt Gluxit khi vµo èng tiªu ho¸ ®îc biÕn ®æi nh thÕ nµo ? ? H·y cho biÕt pr«tªin khi vµo èng tiªu ho¸ ®îc biÕn ®æi nh thÕ nµo ?
- Nªu chøc n¨ng cña dÞch mËt trong qu¸ tr×nh tiªu hãa thøc ¨n. ThiÕu dÞch mËt th× ho¹t ®éng tiªu hãa bÞ ¶nh hëng nh thÕ nµo?
+ Lipit được dịch mật do gan tiết ra làm nhũ tương hoá thành các giọt nhỏ trong ruột non.
+ Dưới tác dụng của enzim lipaza do dịch ruột và tuỵ tiết ra, lipit được phân thành axit béo và glixerin.
- Quá trình hấp thụ lipit:
axit béo và glixerin được hấp thụ vào tế bào niêm mạc ruột tại đây chúng kết hợp lại thành lipit và được đưa vào mạch bạch huyết để đổ về tim rồi phân phối đi các nơi.
b.- Tạo môi trường kiềm, tăng cường hoạt động hoạt động của men dịch tụy, dịch ruột, tạo điều kiện cho sự đóng mở môn vị.
- Sát trùng đường ruột, phân tách các khối lipit lớn thành các giọt nhỏ
- Thiếu dịch mật: Cơ vòng môn vị luôn đóng làm tồn đọng thức ăn trong dạ dày lâu gây viêm dạ dày. Giảm khả năng tiêu hóa và hấp thụ lipit
Câu 7:
a.Có ý kiến cho rằng “Thức ăn chỉ thực sự được tiêu hoá ở ruột non”. Em hãy nhận xét ý kiến trên .
b. Thức ăn được chuyển từ dạ dày xuống ruột non như thế nào?Vì sao?Đặc điểm này có ý nghĩa gì?
a.
b. - Thức ăn được chuyển từ dạ dày xuống ruột non thành đợt với lượng nhỏ
- Thức ăn được chuyển từ dạ dày xuống ruột non từng đợt là nhờ sự phối hợp giữa sự co bóp của cơ thành dạ dày và sự đóng mở của cơ vòng môn vị. Bình thường cơ vòng môn vị luôn đóng, chỉ mở cho thức ăn chuyển xuống ruột khi thức ăn được nghiền và nhào trộn kỹ, axit trong thức ăn được dạ dày co bóp đẩy xuống ruột non, khi vừa chuyển xuống tác động vào niêm mạc tá tràng gây ra phản xạ đóng môn vị đồng thời gây phản xạ tiết dịch mật, dịch tụy, dịch ruột. Các dịch này chúng có tính kiềm trung hòa axit gây ngừng phản xạ đóng môn vị, môn vị lại mở thức ăn lại được đẩy xuống,
- ý nghĩa : Tạo điều kiện cho thức ăn có đủ thời gian tiêu hóa và hấp thụ hết chất dinh dưỡng.
Câu 8:
a) Tiêu hóa là gì? Những điểm khác nhau cơ bản của tiêu hóa cơ học và tiêu hóa hóa học trong ống tiêu hóa.
b) Vì sao khi ăn, ta không nên vừa nhai vừa cười nói, đùa nghịch?
a - Khái niệm…
- Điểm khác nhau
| Tiêu hóa cơ học | Tiêu hóa hóa học |
| Biến đổi thức ăn thành những phần nhỏ, trộn đều thức ăn với dịch tiêu hóa tạo điều kiện cho quá trình tiêu hóa hóa học.. | Biến đổi những phân tử phức tạp trong thức ăn thành các phân tử đơn giản để cơ thể hấp thụ được… |
| Do tác dụng của răng trong khoang miệng, các cơ của thành ống tiêu hóa | Dưới tác dung của các enzim được tiết ra từ các tuyến tiêu hóa…. |
- Dựa vào cơ chế của phản xạ nuốt thức ăn. Khi nhai, vừa cười vừa nói, đùa nghịch thì thức ăn có thể không vào thực quản mà lọt vào đường dẫn khí (thanh quản, khí quản) làm ta bị sặc, thậm trí gây tắc đường dẫn khí, dẫn đến nguy hiểm…
Câu 9:
- Cho các sơ đồ chuyển hóa sau.
a- Tinh bột à Mantôzơ b- Mantôzơ à Glucôzơ
c- Prôtêin chuỗi dài à Prôtêin chuỗi ngắn d- Lipit à Glyxêrin và axit béo .
Em hãy cho biết các sơ đồ chuyển hóa trên xẩy ra ở những bộ phận nào trong ống tiêu hóa .
Câu 10
a. C©u nãi b¸t s¹ch ngon c¬m cã ý nghÜa g× ?
b. V× sao khi cói ®Çu xuèng phÝa díi ta vÉn nuèt ®îc thøc ¨n vµo d¹ dµy?
a. thÇn kinh vÒ vÊn ®Ò ¨n uèng ,t¹o c¶m gÝac thÌm ¨n lµm cho hÖ tiªu hãa tiÕt ra nhiÒu
b. Do sự phối hợp hoạt động co và giãn của cơ thực quản
Câu 11:
a. V× sao vµo d¹ tíi d¹ dµy glu xÝt vÉn tiÕp tôc ®îc biÕn ®æi trong thêi gian ®Çu?
b. Tr×nh bµy ph¶n x¹ tiÕt dÞch tiªu hãa
c. C¸c lo¹i thøc ¨n (b¸nh mú thÞt c¸ dÇu më rau ,gia vÞ..)®îc biÕn ®æithÕ nµo trong hÖ tiªu hãa, c¸c chÊt sau hÊp thô ë hÖ tiªu hãa ®îc ®a ®Õn tÕ bµo b»ng c¸ch nµo?
a. Vì lúc này thức ăn chưa được trộn với dich tiêu hóa ở dạ dày nên enzim amilaza vẫn hoạt động bình thường nên tinh bột vẫn tiếp tục biến đổi thành đường matozơ. Tuy nhiên khi thức ăn được trộn với dịch của dạ dày có môi trường axit nên enzim này không hoạt động.
Câu 12:
a.V× sao khi ¨n cÇn ph¶i nhai kĩ, nuèt chËm
b.V× sao khi ®Çy bông , ta hay î ra níc chua ?
a.
- §Ó tiªu hóa tèt ,thøc ¨n ph¶i được biÕn ®æi vÒ mÆt c¬ häc(nghiÒn nhá)vµ hãa häc ( ®îc biÕn ®æi nhê c¸c en zim tiªu hãa)
-VÒ mÆt c¬ häc : Quan träng nhÊt lµ ph¶i ¨n chËm nhai kĩ ë khoang miÖng .NÕu c«ng ®o¹n nµy lµm qua loa , kh«ng nh÷ng lµ g¸nh nÆng cho d¹ dµy mµ cßn c¶n trë cho qu¸ tr×nh biÕn ®æi hãa häc vÒ sau nµy
- Cßn nuèt chËm. Khi ta nuèt thøc ¨n tËp kÕt ë d¹ dµy , NÕu nuèt tõ tèn , d¹ dµy dãn ra tõ tõ ®Ó chøa vµ kÞp tiÕt dÞch vÞ trén vµo thøc ¨n tèt h¬n lµ nuåt nhanh vµ dån dËp .§iÒu nµy cã lîi cho c«ng ®o¹n biÕn ®æi thøc ¨n vÒ mÆt hãa häc
b.
Ai ®ã ¨n qu¸ no ,khi bÞ î thøc ¨n cã thÓ trë ngîc l¹i miÖng , v× cöa t©m vÞ kh«ng ®ãng chÆt nh cöa m«n vÞ ë phÝa díi d¹ dµy .C¬ chÕ ®ãng më cña nã l¹i lµ khi a xÝt trong d¹ dµy ,dÞch vÞ cã Hcl nång ®é O,5%)§ñ nång ®é b×nh thêng , nghÜa lµ khi qu¸ no ,cöa t©m vÞ còng dÔ më .do ®ã d¹ dµy ®Èy ngîc thøc ¨n lªn , kÌm theo c¶ dÞch vÞ d¹ dµy lµ HCl nªn ta thÊy cã vÞ chua
Câu 13:
So s¸nh qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n trong ho¹t ®éng tiªu hãa ë khoang miÖng , d¹ dµy vµ ruét non.
TL:Nh÷ng diÓm gièng nhau :
_ §Òu x¶y ra qu¸ tr×nh biÕn ®æi lÝ häc do t¸c dông cña c¬ trªn thµnh c¬ quan .
_ Sù biÕn ®æi hãa häc ®îc thùc hiÖn do t¸c dông cña en zim trong thµnh tiªu hãa
2Nh÷ng diÓm kh¸c nhau :
| Tiªu hãa ë khoang miÖng | Tiªu hãa ë d¹ dµy | Tiªu hãa ë ruét non |
| BiÕn ®æi lÝ häc m¹nh h¬n so víi biÕn ®æi hãa häc | BiÕn ®æi lÝ häc m¹nh h¬n biÕn ®æi hãa häc | BiÕn ®æi hãa häc m¹nh h¬n biÕn ®æi lÝ häc |
| BiÕn ®æi lÝ häc do r¨ng ,lìi ,c¸c c¬ nhai .. | BiÕn ®æi lÝ häc Do c¸c c¬ trªn thµnh d¹ dµy | BiÕn ®æi lÝ häc do c¸c c¬ trªn thµnh ruét non |
| BiÕn ®æi hãa häc do dÞch tiÕt níc bät | BiÕn ®«Ø hãa häc do dÞch vÞ | BbiÕn ®æi hãa häc do dichj ruét ,dÞch tôy vµ sù hæ trî cña c¸c dÞch mËt |
| M«i trêng tiªu hãa mang tÝnh h¬i kiÒm | M«i trêng tiªu hãa mang tÝnh a xÝt | M«i trêng tiªu hãa mang tÝnh h¬i kiÒm |
| Ezim ami la za biÕn ®æi tinh bét chÝn thµnh ®êng man t« | Ezim pep sin biÕn ®æi pr« tª in phøc t¹p thµnh pr« tªin m¹ch ng¾n | §ñ c¸c lo¹i e zim biÕn ®æi tÊt c¶ c¸c lo¹i chÊt , t¹o c¸c s¶n phÈm ®¬n gi¶n nhÊt |
a. Vì sao sau khi ăn chúng ta không nên vận động mạnh hoặc tắm(ăn no chớ có chạy liền)
b.Người bị bệnh gan không nên ăn mỡ động vật?
a. Vì sau khi chúng ta ăn máu sẽ dồn xuống dạ dày nhiều hơn để dạ dày hoạt động hiệu quả, tuy nhiên khi chúng ta vận động lúc này máu sẽ dồn xuống cho các cơ chân và tay do đó sẽ ảnh hưởng tới hoạt động của dạ dày nếu quá trình này tiếp diễn nhiều lần gây ra bệnh đau dạ dày, còn khi chúng ta tắm nước tác động vào da làm cơ thể mất nhiệt do đó máu không dồn xuống dạ dày từ đó gây đau dạ dày
b. vì khi gan bị bệnh, dịch mật ít. Nếu ăn mỡ thì khó tiêu và làm bệnh gan nặng thêm.
Câu 15. Trong hệ tiêu hóa của người , quá trình tiêu hóa ở bộ phận nào là quan trọng nhất? Vì sao?
- Ruột non là cơ quan quan trọng nhất.
- Vì
+ Ở ruột non thức ăn mới được biến đổi chủ yếu về mặt hóa học.
- Ruét non lµ n¬i x¶y ra qu¸ tr×nh tiªu hãa thøc ¨n triÖt ®Ó vµ hoµn toµn nhÊt : Toµn bé c¸c chÊt dinh dìng trong thøc ¨n ®Òu ®îc c¸c en zim tiªu hãa cña dÞch tôy, dÞch ruét, dÞch mËt biÕn ®æi thµnh chÊt ®¬n gi¶n nhÊt như là axit amin, đường đơn, axit béo, glixerin mà cơ thể hấp thụ được
Câu 16:
a. Tõ cÊu t¹o cña d¹ dµy vµ ruét non ,h·y chØ ra :
1. TÝnh thèng nhÊt trong cÊu t¹o chung .
2. CÊu t¹o Êy phï hîp víi chøc n¨ng mµ nã ®¶m nhiÖm
b. Em hiÓu c©u nãi ¨n cã chõng dïng cã mùc lµ nh thÕ nµo?Ngµy nay cã cÇn thiÕt ph¶i thùc hiÖn lêi d¹y ®ã cña «ng cha kh«ng ,v× sao ?
c. Thö t×m nguyªn nh©n dÈn ®Õn viªm loÐt d¹ dµy( hoÆc t¸ trµng)tõ kh©u vÖ sinh ¨n uèng
- S¾p xÕp c¸c dù kiÖn sau ®©y sao cho phï hîp víi ®êng di cña chÊt dinh dìng
B,TÜnh m¹ch cöa gan
C,TÜnh m¹ch trªn gan.
D,T©m nhÜ ph¶i
- CÊu t¹o d¹ dµy:
Thµnh d¹ dµy gåm 4 líp : Líp mmµng bäc bªn ngoµi ,líp c¬ , líp díi niªm m¹c vµ líp niªm m¹c trong cïng .D¹ dµy cã d¹ng mét c¸i tói th¾t hai ®Çu ,víi líp c¬ dµy kháe gåm 3 líp : c¬ däc c¬ vßng c¬ chÐo ,líp nieem m¹c víi nhiÒu tuyÕn tiÕt dÞch vÞ
- CÊu t¹o ruét non :
1. TÝnh thèng nhÊt trong cÊu t¹o :CÊu t¹o b»ng c¸c c¬ tr¬n ,ho¹t ®äng kh«ng theo ý muèn,§Òu cã c¬ vßng c¬ däc ,,líp niªm m¹c dµy vµ dÞch nhÇy b¶o vÖ
2. CÊu t¹o phï hîp víi chøc phËn :
D¹ dµy cÊu t¹o phï hîp víi chøc phËn ; chøa ®ùng nh¸o trén thøc ¨n ;axit Hcl võa gióp pep sin ho¹t ®éng tiªu hãa PR võa diÖt vi khuÈn ,V× nhµo trén lîng thøc ¨n lín nªn hÖ thèng c¬ dµy ,khÎo h¬n ®Æc biÖt cã líp cã chÐo. MÆt trong cã nhhiÒu nÕp gÊp ®Ó t¨ng ®é ®µn håi vµ lîng tÕ bµo tiÕt
Ruét non cã cÊu t¹o phï hîp víi hai chøc n¨ng :biÕn ®æi vµ hÊp thô thøc ¨n .
- BiÕn ®æi :D iÖn tÝch tiÕp xóc 600m2(do ®é dµi ruét ,do hÑ thèng l«ng ruét vµ vi mao .Thêi gian lu thøc ¨n ë ruét l©u,theo suèt chiÒu dµi ruét do ®é dµi vµ thµnh ruét kh«ng ph¼ng ,uèn khóc ). BiÕn ®æi thøc ¨n hoµn chØnh nhê cã ®Çy ®ñ cc¸c lo¹i en zimvµ m«i trêng kiÒm thÝch hîp.
- HÊp thô thøc ¨n triÖt ®Ó nhê thµnh ruét máng ,hÖ thèng m¹ch m¸u dµy ®Æc ,c¬ thµnh ruét co t¹o nªn sãng ®Èy chÊt b· xuèng ruét giµ .
b. ¡n cã chõng ,dïng cã mùc :Sù hÊp thu cã h¹n tïy thuéc vµo løa tuæi .nghµnh nghÒ.Dïng ®ñ chÊt ,®ñ lîng kh«ng cã tiÕt kiÖm còng nh kh«ng l·ng phÝ ,ph¶i c¨n cø vµo nhu cÇu cña c¬ thÓ ®Ó cã khÈu phÇnhîp lÝ .Do ®ã ngµy nay lêi d¹y ®ã vÉn cã gi¸ trÞ ®Ó chóng ta thùc hiÖn .
c. Nguyªn nh©nvim loÐt d¹ dµy t¸ trµng: Do1 ®iÓm nµo ®ã cña líp niªm m¹c bÞ vi ph¹m . gi¶m kh¶ n¨ngb¶o vÖ tù nhiªn cña nã .
Cã thÓ lµ do ¨n uèng kh«ng cÈn thËn ®Ó lät vËt cøng lµm r¸ch d¹ dµy, t¸ trµng .Cã thÓ do ¨n ph¶i thùc phÈm bÞ « nhiÓm g©y ngé ®éc cã thÓ hñy ho¹i niªm m¹c t¹o m«i trêng cho vi khuÈn g©y viªm loÐt sinh sèng . kÌm theo ®ã lµ t¸c ®éng cña m«i trêng a xÝt ®Çu mót thÇn kinh lu«n bÞ k×ch thÝch lµm vÕt loÐt to dÇn .
- Tl: C¸c chÊt dinh dìng tõ(D)X uèng t©m thÊt ph¶i phæiTN tr¸iTTtr¸i§Mchñ§Mchñ trªnn·o
TimNhững tin mới hơn
Những tin cũ hơn