CHUYỂN DỊCH CƠ CẤU KINH TẾ CỦA VIỆT NAM

Chủ nhật - 27/06/2021 05:30

A. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Tăng trưởng GDP
a) Ý nghĩa
- Có tầm quan trọng hàng đầu trong mục tiêu phát triển kinh tế.
- Tăng trưởng nhanh và bền vững là giải pháp để tránh tụt hậu xa hơn, tạo tiền đề để đẩy mạnh xuất khẩu, giải quyết việc làm, xoá đói giảm nghèo.

b) Tình hình
- Giai đoạn 1990 - 2005, GDP tăng liên tục với tốc độ cao (7,2%/ năm) thuộc loại hàng đầu thế giới.
- Công nghiệp là ngành có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất (14%/ năm). Sản phẩm công nghiệp tăng cả về số lượng lẫn chất lượng, sức cạnh tranh được cải thiện.
- Nông nghiệp tăng khá (4,2%/ năm). Đã giải quyết vấn đề lương thực và trở thành nước xuất khẩu lớn. Cơ cấu đã chuyển biến tích cực.
c) Tồn tại
- Chất lượng tăng trưởng chưa cao chủ yếu theo bề rộng, chưa bền vững.
- Hiệu quả kinh tế thấp.
2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá
a) Cơ cấu ngành
- Cơ cấu GDP theo ngành kinh tế đang chuyển dịch theo hướng : Giảm dần tỉ trọng khu vực I, tăng nhanh tỉ trọng khu vực II, ổn định tỉ trọng khu vực III. Đây là sự chuyển dịch tích cực theo hướng công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
- Trong nội bộ của từng ngành, sự chuyển dịch cũng thể hiện khá rõ :
Đối với khu vực I :
+ Giảm tỉ trọng ngành nông nghiệp, tăng tỉ trọng ngành thuỷ sản.
+ Trong nông nghiệp tăng tỉ trọng chăn nuôi, giảm tỉ trọng trồng trọt.
+ Trong trồng trọt giảm tỉ trọng cây lương thực, tăng tỉ trọng cây công nghiệp.
+ Trong chăn nuôi giảm tỉ trọng gia súc lấy sức kéo, tăng tỉ trọng gia súc lấy thịt và sữa.
Đối với khu vực II :
+ Giảm tỉ trọng ngành khai mỏ, tăng tỉ trọng ngành chế biến.
+ Giảm tỉ trọng sản phẩm có chất lượng trung bình và thấp, tăng tỉ trọng sản phẩm có chất lượng cao.
+ Đa dạng hoá sản phẩm, tăng hiệu quả đầu tư.
b) Cơ cấu thành phần
- Nền kinh tế đang chuyển từ 2 thành phần sang nhiều thành phần.
- Kinh tế quốc doanh tuy giảm dần tỉ trọng nhưng vẫn giữ vai trò chủ đạo.
- Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh, vai trò ngày càng quan trọng.
c) Cơ cấu lãnh thổ
- Đã hình thành các vùng động lực phát triển kinh tế, vùng chuyên canh, các khu công nghiệp tập trung, khu chế xuất.
- Cả nước có 3 vùng kinh tế trọng điểm :
+ Vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ gồm 8 tỉnh thành : Hà Nội, Hải Phòng, Hà Tây, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Hưng Yên, Hải Dương, Quảng Ninh.
+ Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung gồm 5 tỉnh thành : Thừa Thiên - Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định.
+ Vùng trọng điểm kinh tế phía nam gồm 8 tỉnh thành : Thành phố Hồ Chí Minh, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương, Bình Phước, Tây Ninh, Long An.

B. CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 1.   Hạn chế cơ bản của nền kinh tế nước ta hiện nay là :
              A. Nông, lâm, ngư nghiệp là ngành có tốc độ tăng trưởng chậm nhất.
              B. Nông nghiệp còn chiếm tỉ trọng cao trong cơ cấu tổng sản phẩm quốc nội.
              C. Tốc độ tăng trưởng kinh tế không đều giữa các ngành.
              D. Kinh tế phát triển chủ yếu theo bề rộng, sức cạnh tranh còn yếu.
Câu 2.   Từ năm 1991 đến nay, sự chuyển dịch cơ cấu ngành kinh tế của nước ta có đặc điểm:
              A. Khu vực I giảm dần tỉ trọng nhưng vẫn chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu GDP.
              B. Khu vực III luôn chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu GDP dù tăng không ổn định.
              C. Khu vực II dù tỉ trọng không cao nhưng là ngành tăng nhanh nhất.
              D. Khu vực I giảm dần tỉ trọng và đã trở thành ngành có tỉ trọng thấp nhất.
Câu 3.   Trong giai đoạn từ 1990 đến nay, cơ cấu ngành kinh tế nước ta đang chuyển dịch theo hướng:
              A. Giảm tỉ trọng khu vực I, tăng tỉ trọng khu vực II và III.
              B. Giảm tỉ trọng khu vực I và II, tăng tỉ trọng khu vực III.
              C. Giảm tỉ trọng khu vực I, khu vực II không đổi, tăng tỉ trọng khu vực III.
              D. Giảm tỉ trọng khu vực I, tăng nhanh tỉ trọng khu vực II, khu vực III không đổi.
Câu 4.   Cơ cấu thành phần kinh tế của nước ta đang chuyển dịch theo hướng :
              A. Tăng tỉ trọng khu vực kinh tế Nhà nước.
              B. Giảm tỉ trọng khu vực kinh tế ngoài quốc doanh.
              C. Giảm dần tỉ trọng khu vực có vốn đầu tư nước ngoài.
              D. Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài tăng nhanh tỉ trọng.
Câu 5.   Đây là sự chuyển dịch cơ cấu trong nội bộ của khu vực I :
              A. Các ngành trồng cây lương thực, chăn nuôi tăng dần tỉ trọng.
              B. Các ngành thuỷ sản, chăn nuôi, trồng cây công nghiệp tăng tỉ trọng.
              C. Ngành trồng cây công nghiệp, cây lương thực nhường chỗ cho chăn nuôi và thuỷ sản.
              D. Tăng cường độc canh cây lúa, đa dạng hoá cây trồng đặc biệt là cây công nghiệp.
Câu 6.   Đây là một tỉnh quan trọng của Đồng bằng sông Hồng nhưng không nằm trong vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ :
              A. Hà Tây.           B. Nam Định.      C. Hải Dương.    D. Vĩnh Phúc.
Câu 7.   Thành tựu kinh tế lớn nhất trong thời gian qua của nước ta là :
              A. Phát triển nông nghiệp.               B. Phát triển công nghiệp.
              C. Tăng nhanh ngành dịch vụ.         D. Xây dựng cơ sở hạ tầng.
Câu 8.   Trong cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp của nước ta, ngành chiếm tỉ trọng cao nhất là :
              A. Trồng cây lương thực.                                            B. Trồng cây công nghiệp.
              C. Chăn nuôi gia súc, gia cầm, thuỷ sản.                     D. Các dịch vụ nông nghiệp.
Câu 9.   Sự tăng trưởng GDP của nước ta trong thời gian qua có đặc điểm :
              A. Tăng trưởng không ổn định.       B. Tăng trưởng rất ổn định.
              C. Tăng liên tục với tốc độ cao.       D. Tăng liên tục nhưng tốc độ chậm.
Câu 10. Hai vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ và Nam Bộ có cùng một đặc điểm là :
              A. Bao chiếm cả một vùng kinh tế.
              B. Có số lượng các tỉnh thành bằng nhau.
              C. Lấy 2 vùng kinh tế làm cơ bản có cộng thêm 1 tỉnh của vùng khác.
              D. Có quy mô về dân số và diện tích bằng nhau.
Câu 11. Dựa vào bảng số liệu sau đây về cơ cấu giá trị sản xuất nông nghiệp của nước ta thời kì 1990 - 2005.
(Đơn vị : %)

Ngành	1990	1995	2000	2002
Trồng trọt	79,3	78,1	78,2	76,7
Chăn nuôi	17,9	18,9	19,3	21,1
Dịch vụ nông nghiệp	2,8	3,0	2,5	2,2

              Loại biểu đồ phù hợp nhất để thể hiện sự thay đổi cơ cấu giá trị sản lượng ngành nông nghiệp là :
              A. Hình cột ghép.               B. Hình tròn.               C. Miền.               D. Cột chồng.
Câu 12. Dựa vào bảng số liệu sau đây về cơ cấu GDP của nước ta phân theo thành phần kinh tế (theo giá thực tế).
                                                                                             (Đơn vị : %)

Thành phần	1995	2000	2005
Kinh tế Nhà nước	40,2	38,5	37,4
Kinh tế tập thể	10,1	8,6	7,2
Kinh tế cá thể	36,0	32,3	32,9
Kinh tế tư nhân	7,4	7,3	8,2
Kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài	6,3	13,3	14,3

              Nhận định đúng nhất là :
              A. Kinh tế Nhà nước đóng vai trò chủ đạo và vị trí ngày càng tăng.
              B. Khu vực kinh tế có vốn đầu tư nước ngoài ngày càng quan trọng.
              C. Kinh tế cá thể có vai trò quan trọng và vị trí ngày càng tăng.
              D. Kinh tế ngoài quốc doanh (tập thể, tư nhân, cá thể) có vai trò ngày càng quan trọng.
Câu 13. Thành tựu có ý nghĩa nhất của nước ta trong thời kì Đổi mới là :
              A. Công nghiệp phát triển mạnh.
              B. Phát triển nông ghiệp với việc sản xuất lương thực.
              C. Sự phát triển nhanh của ngành chăn nuôi.
              D. Đẩy mạnh phát triển cây công nghiệp để xuất khẩu.
Câu 14. Hạn chế lớn nhất của sự tăng trưởng kinh tế nước ta trong thời gian qua là :
              A. Tăng trưởng không ổn định.       B. Tăng trưởng với tốc độ chậm.
              C. Tăng trưởng không đều giữa các ngành.
              D. Tăng trưởng chủ yếu theo bề rộng.
Câu 15. Từ 1990 đến nay, giai đoạn nước ta có tốc độ tăng trưởng cao nhất là :
              A. 1990 - 1992.   B. 1994 - 1995.    C. 1997 - 1998.   D. Hiện nay.

C. ĐÁP ÁN